31 Ocak 2024 Çarşamba

BİR KELİME = KALLAVİ






Kallavi : (Arapça) 1. (isim, tarih) Vezir ve sadrazamların giydikleri bir tür kavuk.

2. (sıfat, mecaz) Çok iri, kocaman olan.

"Köşede, kesme taşlardan örülü istinat duvarına oturtulmuş, kallavi bir incir ağacını sırtlamış serin ve gölgeli çeşmeyi görünce, içim “Ohh!” dedi." - İlhami Algör



Birleşik kelime olarak kullanımı :

Kallavi fincan : (isim) İri, kulpsuz fincan.

      "Kallavi fincanını çalkalayıp çalkalayıp diker, dibinde hiç telve bırakmamacasına!" - Attilâ İlhan



Kelime Kökeni :

(Etimoloji sözlüğü web sayfasında kelimeye yönelik hiç bir şey bulamazken Nişanyan Sözlük' te aşağıdaki açıklamaları tespit ettim.)

Evliya Çelebi sözcüğün Macarcada "taç" için kullanıldığını belirtir, ancak Macarca sözcüğün aslı açık değildir. Orta Yunanca kalymmávkion καλυμμαύχιον ("yüksek baca şeklinde ruhban başlığı") sözcüğüyle ilgili olması mümkün görünüyor.

Tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler:

“Bir tür kavuk” [Evliya Çelebi, Seyahatname, 1665]
[Macarlar kral tacına] korona ve manlifke ve kallevine derler. Hattā āl-i Osman'da ḳallavī nām sarık andan kalmışdır.

[Ahmed Vefik Paşa, Lehce-ı Osmani, 1876]
ḳıllavī قلّوی, ḳıllāvī قلّاوی: kule resminde vezir kavuğu.  



Dip Not : Kallavi aynı zamanda Edirne mutfağına ait bir kurabiyenin de ismi.




{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-




not: gif, giphy.com dan alıntıdır.





28 yorum:

  1. Kallavi'yi kahve ve diğer içeceklerle olan ilişkisiyle biliyordum ancak başta kavukla ilişkisi olmak üzere diğer anlamlarını da öğrenmiş oldum, teşekkürler Sevgili Momentos:) Ve elbette müzik seçimi!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Buraneros,
      Kavuğu sanki son dönem dizilerden birinde duydum sanki ama emin değilim. İri ve kocaman anlamını kullandım daima. Dolu dolu bir kelime gibi geliyor bana hep :)
      Çok teşekkür ederim beğeni ve yorumuna. :F

      Sil
  2. Sadece ikinci anlamını (Çok iri, kocaman olan) biliyordum. Yerine göre kullanıyorum da. Müzik harika. Yazı yazdırtacak türden. Emeğine sağlık sevgili Momentos :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Yıldızcığım,
      Benim de çok sıkça kullandığım bir kelimedir bu. :) Müzik gerçekten bir efsane.
      Çok teşekkür ederim beğeni ve yorumun için. :F <3

      Sil
  3. Bir de eski Beyoğlu'nun Kallavi sokak'ı vardır, üniversite dönemimin bir kısmı o sokaktaki çevre örgütümüzde çeviri yaparak geçmişti ki hayatımın en canlı capcanlı hissettiğim yıllarıydı :) Şimdi kesin çok değişmiştir, biliyor musun, sırf çok değiştiğini görmemek için gitmiyorum, gitmeyeceğim... Anılarımda kalsın olduğu gibi; küçücük bir kallavi sokak! :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Canım C,
      Haklısın, ben de aynen senin gibi düşünüyorum. İstanbul' da bir çok yer benim hafızamda durduğu gibi duruyor. Yıllar önce Taksim' e gitmiştim -gezi olaylarından sonra- ilk defa ve ve o meydanın çehresini nasıl değiştirdiklerine gözyaşlarımla şahit olmuştum. İstanbul' a gidince sadece dostların evlerine gitmek ve çıkmamak istiyorum. O yüzden seni çok iyi anlıyorum. <3 :F

      Sil
  4. Yanıtlar
    1. Ben de çok severim ve sıkça kullanırım Dada :) :F

      Sil
  5. Ahh özlemişim sizin yazılarınızı ve şarkılarınızı! (Şarkıyı açtım, dinliyorum yorum yaparken, ne hoş tınılar!)
    Bir süredir yoğunluktan çok fazla blog gezemiyordum. Büyük bir kahve sever olmama rağmen kallavi kelimesini hiç duymadım ve bilmiyordum. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Zeynep,
      Farkındayım bloğunda da yoktun ne zamandır. :) müzik ruha ne kadar iyi gelen bir şey değil mi.. :T
      Kendine kahve alırken artık "kallavi fincanda lütfen" dersin :)
      Keyifli zamanlar diliyorum sana. :F

      Sil
  6. Bildiğim bir kelime diye başladığım yazında okuduklarım beni şaşkınlığa uğrattı! Ağır olmakla ilgiliydi ilk aklıma gelen. Kallavi ayrıca kahve için değil fincan için kullanılıyormuş. Kavuk ve kurabiye kısmına hiç girmeyeyim 😂
    Teşekkür ediyorum sevgili Momentos, sana daha sık uğramalıyım 💕

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Filmgündemi :)
      Evet evet haklısın fincan için söyleniyor, genelde herkes kahveyi büyük fincanlarda içtiğinden onunla özdeşleştirdiler :)
      Edirneli o kurabiyeyi canım çekmedi desem yalan olur.. neyse ben de hiç girmeyeyim bari o konuya :D
      Sevgiler gönderiyorum sana <3

      Sil
  7. Kelimenin kurabiye ve kocaman anlamlarını biliyordum da diğerlerini bilmiyordum. Özellikle Macarlar'ın kral tacına korona demesi dikkatimi çekti. Son dört yıldır sıkça duyduğumuz bu kelimeyle, gerçi corona olmuş korona, taca verilen isim ne kadar çok benziyor. İlginç geldi bana. :)
    Ruhu dinlendiren müthiş harika müzik ve paylaşım için teşekkür ediyorum.
    Huzur dolu günler diliyorum sevgili Sezer Hanım.
    Ahh gifi unutmayayım. Kaç kere izledim, bilmiyorum. Hem kocaman hem çok şirin. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Nazlı Toaç,
      Bir kelimeden ne çok anlama ulaşılıyor, şaşırtıcı gerçekten. :)
      Ne güzel yazmışsınız, ruhu dinlendiriyor diye, katılıyorum ve müziksiz bir dünya hayal edemiyorum. :A
      Güzel sözleriniz ve beğenileriniz için teşekkür ediyorum :F
      Kalpten sevgiler <3

      Sil
  8. Kelimeyle ikinci fotoğraf bağlantısına bayıldım:) Gülümsetti:)
    Emeğinize sağlık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Klio'nun Şarkısı,
      Kelimeyle bağdaştırdığım sevimli bir gif :)
      Beğenmenize sevindim. Çok teşekkür ederim.
      Sevgiler,

      Sil
  9. Edebiyatta çok kullanılır. Oğuz Bal, Erkek Dublajı kitabından örnek cümle bırakayım: "Arkalarından da kallavi bir küfür salladı."

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. KuyruksuzKedim,
      Evet bu örnek cümle tam yerini buldu :)
      Teşekkürler canım. :F

      Sil
  10. Kallaviyi duymuştum daha önce. Kavuk olduğunu bilmiyordum ama Momentos :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaşamdan Yazılar,
      Ben de şu padişahlı dizilerden duyduğumu hatırlıyorum sanki. Bir kelimenin daha başka anlamlarını öğrenmiş olduk Cem :)

      Sil
  11. Merhabalar.
    Hastanede eşimin tedavisinde ona refakat ettiğim için uzun bir süre bloglara bakamamıştım. Paylaştığınız "KALLAVİ" kelimesini görünce sayfanızı ziyaret ettim.

    Kallavi kelimesinin tanıtımı ve paylaşımı için kaleminize, emeğinize ve gönlünüze sağlıklar dilerim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep bey merhabalar,
      Evet tahmin ettim hastanede olduğunuzu :A Eşinize şifa dileklerimi iletiyorum. Size de güç kuvvet diliyorum. Refakatçi olmak büyük bir sabır ve kocaman yürek gerektirir çünkü. Vakit ayırıp katkıda bulunduğunuz için çok teşekkür ederim. :F
      Sağlıklı günler dilerim.

      Sil
  12. Nedense, Kallavi kelimesini gerçek anlamında değil, mecazi anlamda biliyor herkez. bkz. ben :) hep küfürlü konuşmaları tasvir etmek için kullanıldığını gördüm. Sosyal medya, sokak, çevre hepsinde kullanıldığı tek yer "Kallavi küfürler" etti, ediyor vs vs ..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba Anonim yorumcu,
      Yazdıklarınızda haklısınız, halk arasında kelimenin bu şekilde bir kullanımı da mevcut :)
      Ben affınıza sığınıp cümlenizde bir kelimeyi düzeltmek isterim, "herkez" yazmışsınız, "herkes" olacaktı.
      Yorumunuzla katılımınız için çok teşekkür ederim. :A

      Sil
  13. Müzik gerçekten Kallavi! İşte böyle, bir bloga girince içinden çıkamıyorum. Şimdi kalkıp Kallavi kurabiye neymiş ona bakacağım. Sevgiler:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Kaystros,
      Rohani ile tanışmamız burada başlamıştı :) Kallavi müzik deyiminize katılıyorum :T
      Evinize sağlık ve huzur diliyorum. :A
      Sevgiler, :)

      Sil
  14. 2. Anlamını kullanıyorum ilkini bilmiyordum ☺️

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Derya,
      Kelimeler bizi şaşırtmaya devam ediyor :)

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-


Dikkat Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.

:)

;)

:D

:(

=(

:@

:X

:O

:P

:F

:Y

:A

<3


:T

:H