BİR KELİME = CİHANNÜMA

Cihannüma : (Farsça)

1. (isim) Her yanı görmeye elverişli, camlı çatı katı veya taraça; kule.

      "Söz konusu cephede, üst kat divanhanesinin geniş saçağı batıya doğru ilerleyerek sonradan eklenmiş olan cihannümayı alt katlardan ayırmaktadır." - Nuri Akbayar

2. (isim, eskimiş) Dünya haritası.

* * * * *

Kelime Kökeni :

Farsça cihān  "dünya" ve Farsça numā  "gösteren" sözcüklerinin bileşiğidir. (NOT: Bu sözcük Farsça numūdan, numā  "göstermek" fiilinden türetilmiştir.) 

Tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler;

“dünya panoraması, atlas” [Neşrî, Kitab-ı Cihannümâ, 1492]

Kitab-ı cihān-nümā

“panoramik balkon” [Şemseddin Sami, Kamus-ı Türki, 1900]

Cihānnümā: (...) 2. çatının üzerinde her tarafa nezāreti olan açık taraça

{ಠ,ಠ}

 |)__) 

-”-”-

not: görsel, homeadore.com sayfasından alıntıdır.

PAZAR GÜNÜ MÜZİĞİ 🎵 ÖZEL

Bugün kahvaltı sonrası dilime bu şarkı dolandı ve mırıldanırken birden TRT Müzik programında çok sevdiğim Münir Özkul' un ipeksi sesi ve sahne rahatlığıyla bu şarkıyı seslendirdiğini hatırladım.

Tam pazar sabahına yakışacak tatlı, latif ve bir o kadar da özlemle dolu bir şarkı/video paylaşmak istedim. Gününüz bu sesin kadife yumuşaklığında geçsin.

Müzikli pazarlar,

{ಠ,ಠ}

 |)__) 

-”-”-

BİR KELİME = DEĞER

Değer : 1. (isim) Bir şeyin önemini belirlemeye yarayan soyut ölçü, bir şeyin değdiği karşılık; fehamet, kadir, kıymet.

      "İnsan bir şeyin değerini ondan yoksun kalınca anlıyor." - Halikarnas Balıkçısı

2. (isim) Bir şeyin para ile ölçülebilen karşılığı; kıymet, paha, valör.

      "Bildiği bütün Fransızcayı toparlayarak vitrindeki kravatın değerini sordu." - Nâzım Hikmet

3. (isim) Üstün nitelik, meziyet; kıymet.

4. (isim) Üstün, yararlı nitelikleri olan kimse.

      "Bence ziyan olmuş, eski deyimiyle heder olmuş bir değerdir." - İhsan Oktay Anar

5. (isim) Bir ulusun sahip olduğu sosyal, kültürel, ekonomik ve bilimsel değerlerini kapsayan maddi ve manevi ögelerin bütünü.

      "Edebiyat, sanat, fikir, ilim ve başlıca değerlerimize toptan bir bakış lütfeder misiniz, efendim!" - Ahmet Kabaklı

6. (sıfat) Uğrunda belli bir bedel ödenecek veya belli bir zahmet göze alınacak nicelik veya nitelikte olan.

      "160 odası olan otelin dekorasyonu ile iç donanımı görülmeye değer bir güzellikteydi." - Adnan Özyalçıner

7. (isim, felsefe) Kişinin isteyen, gereksinim duyan bir varlık olarak nesne ile bağlantısında beliren şey.

8. (isim, matematik) Bir değişkenin veya bilinmeyenin sayı ile anlatımı.

* * * * *

Deyim veya Birleşik Fiil Olarak Kullanımı :

Değer biçmek : Bir şeyin değerini belirtmek, bir şeye değer koymak.

Değer vermek : Değerli saymak, önem vermek.

* * * * *

Birleşik Kelime Olarak Kullanımı :

Değer Analizi, Değer Artırma, Değerbilir, Değerbilmez, Değer Düşümü, Değer Düşürme, Değer Düşürümü, Değer Katma, Değer Kuramı, Değer Yargısı, Değerler Dizisi, Artık Değer, Bağıl Değer, Eş Değer, Geçer Değer, Günlük Değer, Hazır Değer, İzafi Değer, Katma Değer Vergisi, Kayda Değer, Milli Değer, Mutlak Değer, Nominal Değer, Salt Değer, Saygıdeğer, Taşınır Değer, Toplumsal Değer, Ulusal Değer, Uygun Değer, Yaklaşık Değer, Beyan Değeri, Birleşme Değeri, Borsa Değeri, Piyasa Değeri, Satış Değeri, Viskozite Değeri, Sosyal Değerler.

(Çok fazla kelime yer aldığından, açıklamaları olmadan sadece kelimeleri yayına aldım. Anlamları için TDK sözlükten bakabilirsiniz.)

* * * * *

Kelime Kökeni :

Eski Türkçe tegir “pay, hisse, kıymet” sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Eski Türkçe teg- “eşit olmak” fiilinden Eski Türkçe +()r ekiyle türetilmiştir.

Tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve kullanım örnekleri :

Eski Türkçe: [Kaşgarî, Divan-i Lugati't-Türk, 1073]

ol at tegirinde boḳurdı [[atı değerinden ucuza verdi]]

Türkiye Türkçesi: [Ahmed Vefik Paşa, Lehce-i Osmani, 1876]

değer: Kadir, kıymet. (...) değerli: Zī-kıymet, muteber.

{ಠ,ಠ}

 |)__) 

-”-”-

not: görsel, internetten alıntıdır.