23 Ekim 2024 Çarşamba

BİR KELİME = CANSİPARANE






Cansiparane : (zarf, Farsça) Canını verircesine, özverili bir biçimde.

      "Çopur Apti, maksat uğruna cansiparane çalışmaktadır." - Refik Halit Karay




Kelime Kökeni :

Farsça cān جان  "can" ve yine Farsça sipurdan, sipār سپر  "ısmarlamak, tevdi ve teslim etmek" sözcüklerinin bileşiğidir. 





Not: Hepimiz bu kelimeyi "cansiperane" şeklinde kullanmaya alışık olduğumuzdan, doğrusunu ben de TDK sözlüğünden öğrenmiş bulunmaktayım. Etimoloji sözlüğüne baktığımda, kelime orada halen "cansiperane" şeklinde yazmakta.






{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-






not: gif, internetten alıntıdır.





15 yorum:

  1. Kelimeyi düzeltmenle birlikte, ben de kullanım şeklimi düzeltmiş durumdayım,, teşekkürler:) Müzik yine enfesti.)

    Buraneros

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Buraneros günaydın :)
      Kelimenin yıllarca bu şekilde kullanımı nerden kaynaklı onu bilemedim.
      Güzel ve sansürsüz bir gün diliyorum :F

      Sil
  2. Sevdiğim sözcüktür;pek kullanmasam da okurken kulağa hoş geliyor. Teşekkürler sevgili Momentos. 🥰

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Arzu merhaba,
      Bu kelimenin "e" harfi ile kullanımını biliyordum, meğer doğrusu buymuş. :)
      Teşekkür ederim güzel yorumuna. :F

      Sil
  3. Merhabalar.
    Cansiparane kelimesini, ben de cansiperane olarak kullanıyordum. Acaba Türkçeleşmiş halinden dolayı mı oradaki "a" harfi "e" harfine dönüşmüş? "Sipariş" kelimesini de incelemek gerekiyor. Farsçası "Sipar" ısmarlamak, tevdi ve teslim etmek anlamını karşılıyorsa, bu birleşik kelimenin de doğrusunun cansiparane olmasını kuvvetle doğruluyor.

    Çok sık kullandığımız bir birleşik kelime olmadığı için, doğru yazılışını hiç araştırmamıştım. Bırakın yazılarımı yazarken, yorumlarımı bile yazarken yazılışı konusunda tereddüt duyduğum tüm kelimeleri hiç erinmeden araştırarak doğrusunu yazmaya gayret ediyorum.

    Cansiparane kelimesinin de, ne anlama geldiği ve doğru yazılışı konusunda bizi aydınlattığınız ve araştırmaya sevk ettiğiniz için size teşekkür eder; emeğinize ve gönlünüze sağlıklar dilerim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Bey hoş geldiniz,
      Yürüttüğünüz mantık akla çok yatkın. Sanıyorum bizlerin bu kelimeyi "e" harfiyle kullanmamız, toplumun kelimeyi yuvarlayarak söylemesi sonucu oluşmuştur diye düşünüyorum.
      Bir kelimeyi kullanırken, kulağa veya göze yanlış geldiğinde, dediğiniz gibi araştırmak gerek.
      Kelimelerin ve araştırmaların ışığında yol alıyoruz hep birlikte. Bu yolculukta eşlik ettiğiniz için çok teşekkür ederim.
      Saygılarımla,

      Sil
  4. Sevgili Momentos, bu konuda Edebiyatçılar ne der, farklı yorumlayanlar var mıdır acaba diye düşünmeden edemedim doğrusu. Cansiperane derken ses uyumu da sağlanmış olmuyor mu acaba? Cansiparane derken bile zorlanıyor insan. "Canını siper etmek, fedakârca korumak" deyişi ile içim ısındı sanki.
    Klavyem kırmızı renk uyarısıyla benden yana oldu.
    Çizmeyi aşmak istemem ancak dil bilimcilere tekrar sorabilsek keşke.
    Cansiperane doğrudan yana olmak isterim.
    Sevgiyle.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Makbule Hocam,
      "Klavyem kırmızı renk uyarısıyla benden yana oldu." Bu cümleyi okuyunca gülümsedim, bende de bu tarz bir uyarı sistemi var. :)
      Haklısınız, nerdeyse yıllardır bu şekilde kullanınca, farklılığa teslim olamıyor kulak. Dil bilimcilere sormaya gerek yok bence Hocam, biliyorsunuz halk ağzı çok güçlü bir etkidir.
      Yorumunuz için çok teşekkür ederim. :A
      Kalpten sevgiler <3

      Sil
  5. Ben de cansiperane diye biliyordum.
    Canı siper eden manasında düşünmüş olabilirim. :D

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Müfred,
      Doğrudur, çoğunluğumuz öyle kullanıyorduk :) :T

      Sil
  6. "Cansiperane," Türkçede "canı pahasına, cesurca ve fedakarca yapılan" anlamına gelir. Bu sözcük, genellikle bir kişinin ya da bir topluluğun, kendini tehlikeye atarak yaptığı özverili eylemleri tanımlamak için kullanılır. Özellikle kahramanca bir davranış veya büyük bir mücadele anlatırken tercih edilir.

    Köken olarak Farsça "can" (hayat, ruh) ve "sipâr" (kalkan) sözcüklerinin birleşiminden gelir; "hayatını kalkan yaparak" anlamına ulaşır.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şahsi Fikrim hoş geldiniz,
      Açıklamalar için teşekkürler. :A :F

      Sil
  7. Zaten hep böyle. TDK ile halkın kullanımı hep farklı Momentos :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaşamdan Yazılar,
      Haklısın Cem.. :) bazen genel kullanım kabul görüyor, bazen de TDK2 nunki.

      Sil
  8. Kelimeyi ben de "cansiperane" şekliyle kullanıyordum altı ay -belki daha fazla- önceye kadar. Bloğumdaki Anlamsız Kelimeler Sözlüğüne bu kelimeyi eklemek isteyince yanlışımı fark ettim. Galatımeşhur olmuş desek yeridir. Yanlış yerleşince onu düzeltmek çok daha zor oluyor. Ki Nişanyan sözlük TDK ile aynı fikirde değil.

    YanıtlaSil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-


Dikkat Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.

:)

;)

:D

:(

=(

:@

:X

:O

:P

:F

:Y

:A

<3


:T

:H