(1) Mürekkep : (Arapça) 1. (sıfat) İki veya daha fazla şeyin karışmasından oluşan, birden çok ögeden veya parçadan oluşan, sade ve düz olmayan; bileşik.
"Millî kültür bir doktrin değil, yüzlerce eserden mürekkep bir kütüphane ve müzedir." - Mehmet Kaplan
2. (sıfat, kimya) Bileşik.
3. (sıfat) -den oluşmuş.
Birleşik kelime olarak kullanımı aşağıdaki gibidir :
Mürekkep cümle : (isim, eskimiş, dil bilgisi) Birleşik cümle.
Mürekkep fiil : (isim, dil bilgisi) Birleşik fiil.
Mürekkep isim : (isim, eskimiş, dilbilgisi) Birleşik isim.
Mürekkep makam : (isim, müzik) Birleşik makam.
Mürekkep zaman : (isim, müzik) Birleşik çekim.
Birleşik fiil olarak kullanımı aşağıdaki gibidir :
Mürekkep olmak : -den oluşmak.
* * * * *
(2) Mürekkep : (Arapça) 1. (isim) Yazı yazmak, desen çizmek veya basmak için kullanılan, türlü renklerde sıvı madde.
"Delikanlının elinden yere kocaman bir mürekkep şişesi düşüp patladı." - Reşat Nuri Güntekin
2. (isim, hayvan bilimi) Mürekkep balığının anüsünün yakınında, bağırsağına açılan bir torbada depolanan, tehlike anında suyu bulandırmak için salgıladığı siyah ve koyu sıvı.
Birleşik kelime olarak kullanımı aşağıdaki gibidir :
Mürekkep balığı : (isim, hayvan bilimi) Kafadan bacaklılardan, ılıman ve sıcak denizlerde yaşayan, eti yenen, kendini korumak için siyah renkli bir sıvı salarak suyu bulandıran bir yumuşakça; sübye (Sepia officinalis).
Çini mürekkebi : (isim) Simsiyah, ince ve solmaz bir is mürekkebi.
"Diğer bir usul de çini mürekkebi ile yapılan çizimlerde hatalı kısmın kırılmış bir jiletle hafifçe kazınmasıdır." - Turgut Bilgin
Kopya mürekkebi : (isim) Yazısı, üzerine konulan kâğıda ancak ıslatıldığında çıkan mürekkep.
Birleşik fiil - kalıp söz olarak kullanımı aşağıdaki gibidir :
Mürekkebi kurumadan bozmak : Kararı, sözleşmeyi, anlaşmayı yazılmasından çok kısa süre sonra bozmak.
Mürekkep yalamak : Çok okumuş, yazmış olmak.
"Herhâlde aile terbiyemin, görgümün ve az buçuk mürekkep yalamış olmamın da bu Tanrı vergisini beslemekte tesiri olacaktır." - Reşat Nuri Güntekin
Kelimenin kökeni :
Arapça rkb kökünden gelen murakkab "1. terkip edilmiş, 2. bileşik, bileşim, kompozit" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça tarkīb "bindirme" sözcüğünün tefˁîl vezni (II) mefˁuludur.
Bu kelime Sayın Recep Altun' un önerisi olup, kendisine katkılarından dolayı çok teşekkür ederim.
{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-
not: gif, gfycat.com dan alıntıdır.
Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.
İlginç bir soruma ilginç bir cevap aldım; Tarkovski'i görünce! Bayıldığım bir Rus yönetmen. Dedim bu ne iş? Sordum Google'a, dedi seveni tek sen değilsin, sonra gittiğim linkte sevdiğim iki sanatçı ile rastlaştım, Tarkovski Quartet'in sırrına eriştim... ama daha önemlisi bir Artemis buldum Sevgili Dostum. Röportajı yapan ve yazan kişi olarak, ilgileneceğim:)) Röportaj ilgini çekebilir diye linki şöylece bırakıyorum, rastladıysan ne âlâ: https://www.akbanksanat.com/blog/tarkovsky-quartet-sessizlikten-onceki-durak
YanıtlaSilMürekkep ile is'in de bir ilişkisi var, Amasya Sultan Beyazıt Camisi'nde bu yöntemle mürekkep elde edilirmiş, hatırladığım kadarıyla işin içinde bezir yağı da vardı:)
Sevgili Buraneros, ilgini çeken konularda nasılda iğne oyası gibi ince ince olayı işliyor, derinleştiriyor ve genişletiyorsun hayranım. :)
SilGrubun adını Tarkovski' den aldığını biliyordum ama bu gönderdiğin yayını henüz görmemiştim. Bu pazar yayına alacağım onları. Bu link de şimdiden işimi gördü :) Sağol varol.
Mürekkep kelimesi meğer ne kadar farklı anlam saçakları olan bir kelimeymiş. Çok memnun oldum bana önerilmesine. :T
Teşekkür ederim yorumuna :) :F
İlk yazdığın anlamları bilmiyordum, çok ilginç geldi. Örneklerle pekişmiş oldu, müzik çok güzelmiş. Emeğine sağlık Sezercim. 😊🌺
YanıtlaSilSevgili Duygucum,
Silİlk bölümdeki anlamını çok eskilerden duyduğumu hatırlıyorum ama kullanmak hiç nasip olmadı. :)
Yayını bütünüyle beğenmene çok sevindim, yorumun için çok teşekkür ederim :) :F
Merhabalar.
YanıtlaSilÖnerimi dikkate alarak "mürekkep" sözcüğüne yer verdiğiniz için çok teşekkür ederim. Mürekkep denilince hemen ilk aklımıza dolma kalemlere çektiğimiz ve divit ucuyla yazı yazdığımız kimyasal sıvı geliyor. Asıl önemli olan diğer bir anlamı ise "birleşik" olmasıdır.
"Mürekkep yalamak" ve "mürekkebi kurumadan" en çok ilgimi çeken birleşik fiil halleridir.
Bu kelimeyi layıkıyla araştırıp bizlerle paylaştığınız için ayrıca teşekkür eder, sağlıklı günler dilerim.
Recep bey merhabalar,
SilKelime önerinize çok teşekkür ederim. Mürekkep deyip geçmemek gerektiğini hep beraber öğrendik böylece. :)
"Bir Kelime" yayınına katkınız önemli, her zaman beklerim.
Sevgiler, Saygılar benden...
İlk anlamını bilmiyordum doğrusu. Hele birleşik kelime örnekleriyle falan baya ilginç geldi :)
YanıtlaSilSevgili İlkay,
SilBu kelimenin işlenmesinden memnun kaldım. İlk anlamdaki kullanılışını çok eskilerden hatırlıyorum. :)
İlgini çekmesine sevindim. :) :F
Yine yaşlandığımı hissettim diyeceğim ama sanırım olayı açıklayan şey sadece yaş değil. Okumak, fakat anlamaya çalışarak okumak (ve dinlemek de aslında) çok önemli. Mesela "Bileşik" anlamının bilinmemesi ilginç geliyor bana. Son kuşak hariç herkes bilir sanırdım. O zaman bu seriye aynen devam Sezer Hanım:) Emeğinize sağlık!
YanıtlaSilSevgiler...
Klio'nun Şarkısı,
SilHaklısınız Sezer Hanım ancak "bileşik" anlamının kullanımı ciddi anlamda azaldı. Çok çok önceden tv da, bazı üst düzey insanların sohbetlerinde duyardım. Kullanan pek yok, beşer maalesef az duyduğunu tamamen unutmaya meyilli zaten. :)
Ben de çok keyif alıyorum bu seriyi devam ettirirken.
Çok teşekkür ediyorum.
Sevgiler, :F
Örneklemelerle birlikte ne hoş bir anlatım olmuş :) Ben çocukken okulda bazı dönem ödevlerinin dolma kalemle yazılması kuralı vardı, haliyle mürekkep kullanma zorunluluğu...Bense hep zorlanır parmaklarımın her yerini mürekkep yapardım ve bundan da zevk alırdım. Sanırım o zamanlardan az buçuk mürekkep yalayanlardan olma hayalim vardı :))
YanıtlaSilMüzik efsane bu arada Sezercim :)
Sevgili Düş Tasarımcısı,
SilBenim de ellerimle içine mürekkep doldurduğum dolmakalemim vardı. Halâ da çok severim bu kalemle yazmayı. Şimdilerde kendiliğinden içinde tüpü olanlar var artık ellerini batıramazsın :D
Güzel bir kelime çalışması oldu, yorumun, beğenin, katkın için çok teşekkür ederim canım. :F <3
Tüm boggerlar olarak bizler de birer mürekkep yalamışlarız diyebiliriz :) Bu arada dilimizde ne kadar da çok arapça ve farsça kelime var. Selamlar :)
YanıtlaSilMerhaba Myvslr,
SilDoğru diyorsunuz, hepimiz sonuçta önce kalem tuttuk, sonrasında klavyelerde dans ettik ama sonuç aynı. :)
Başka dillerden de katkı olmuş Türkçe' ye, evet epey zengin. :)
Teşekkürler yorumunuzla katkınıza :F
Mürekkep yalamak en hoşuma giden Momentos
YanıtlaSilYaşamdan Yazılar,
SilNe alâ o zaman :)
1. maddedeki anlamaları bilmiyordum, duymamıştım:) İlginç geldi gerçekten:)
YanıtlaSilKatkıda bulunduysam ne güzel kitapkesfi :)
SilTeşekkür ederim yorumuna. :F
Çok tanıdık bir kelime olmasına rağmen anlamlarının yüzde seksenini bilmiyormuşum ya... Ben şok. Ey güzel Türkçem sen nelere kadirsin. :)
YanıtlaSildöüvüşürken hanımefendi değilim,
SilÖğrenmenin sonu yok valla :) :F
Bunları hiç bilmiyordum mürekkep deyince aklıma sadece yazı mürekkebi geliyor 🙈
YanıtlaSilSevgili Deryacığım,
SilHer gün yeni bir şey öğreniyoruz gerçekten ve ne kadar güzel :)