24 Mayıs 2022 Salı

BİR KELİME = TECAHÜLÜARİF











Tecahülüarif : (isim, edebiyat, Arapça) Bilmezlikten gelme.


Türk Edebiyatında çeşitli söz sanatları arasında en çok kullanılanlardan biri Tecahülüarif sanatıdır. Bu anlatımda şair bildiği bir gerçeği bilmiyormuş gibi anlatır. İşte bu sanat Tecahülüarif adını almıştır. 

Bu sanat genelde bir soru sorulması ve soruya cevap verilmesi şeklinde ilerler. Burada yapılmak istenen anlam inceliği ile bir nükte oluşturma olarak ifade edilebilir. Bu sanatta şair öncelikle bir soru sorar. Tecahülüarif sanatında övme, yerme, yüceltme gibi duygularla bir incelik oluşturulur. Burada şair aslında bildiği bir durumu bilmiyormuş gibi davranmaktadır.

* * *

"Yürüyorum hasretin, acının üstüne. 
Sığmıyorum dünyaya dar geliyor. 
Geceler mi uzadı, bu karanlık ne? 
Gönlümün bayramları, şenliği söndü."

Zaman, psikolojik olarak kimi zaman çabuk geçer kimi zaman hiç geçmez. Bu dizelerde şair, aşk acısı yüzünden, geceleri uyuyamaz. Şair gecelerin aslında uzamadığını, sevgiliyi düşündüğü için uyuyamadığını bilmektedir. "Geceler mi uzadı, bu karanlık ne?" diyerek bilip de bilmezlikten gelmektedir.

* * *

"Bu eller miydi masallar arasından
Rüyalara uzattığım bu eller miydi?
Arzu dolu, yaşamak dolu.
Bu eller miydi resimleri tutarken uyuyan?"

Şair, resimleri tutarken uyuyan ellerin kendisinin olduğunu bildiği halde ruh halini ifade etmek için bilmezlikten geliyor. 







{ಠ,ಠ}
 |)_) 
-”-”-





not: kullanılan gif buradan alıntıdır.





25 yorum:

  1. Sevgili İlkay,
    Ne güzel bir örnekleme yaptın, çok teşekkür ederim yayına yorumunla katkından dolayı :))

    YanıtlaSil
  2. Bende başlığı okuyunca bu bir edebi sanat değil miydi diye düşünürken yazıyı okuyunca hah tamam dedim. :D Kelimeyi anımsasam da içeriği unutmuşum meğerse iyi oldu bu anımsatma.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. she is the man,
      Hatırlaman çok iyi :) şimdi pekiştirmiş olduk :))
      Teşekkür ederim yorumunla katılmana.

      Sil
  3. Bir şiir sever olarak. Bu güzel yazıyı okumaktan keyif aldım. Kaleminize sağlık. Sevgiler…

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Persephone,
      Hoş geldiniz, edebi sanatlarla ilgilenenler için daha da açıklayıcı olmuştur eminim, ben de bir şiir sever olarak katılıyorum.
      Yorumunuzla desteğinize çok teşekkürler.
      Sevgiler benden.

      Sil
  4. Lisede edebiyat bölümünde okumanın getirdiği birşey sanırım biliyorum bu söz sanatını. Keyifli olanlarındandır hem de. Hoş lise bilgilerinin epey bir kısmı silindi gitti artık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Adadenizi,
      Bunun gibi ne çok bilgimiz vardı. Bu kelime serisi sayesinde araştırma yaparken bazı şeyleri hatırlamak iyi oluyor.
      Çok teşekkürler yorumuna :)

      Sil
  5. Merhabalar.
    Tecahülüarif kelimesi ile hiç karşılaşmadım. Nedenine gelince, yeterince edebiyat ile ilgili inceleme ve araştırma yapmadığım için. Kelimenin daha çok edebiyatla ilgili bir sanatı kapsıyor olması nedeniyle ilgimi çekti. Bu sanat dalı üzerine bir araştırma yapmam şart oldu.
    Bu güzel ve yararlı paylaşımınızdan dolayı kaleminize, emeğinize ve yüreğinize sağlık ve mutluluklar dilerim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Altun,
      Lisede edebiyat dersinde değiniliyor ama üstünde çalışılmayınca unutulmaya mahkum her şey gibi. Sizin ilginizi çekebilir ve bundan çok güzel yazılar çıkartabilirsiniz.
      İlginiz ve destekleyici yorumunuz için çok teşekkür ederim.
      Saygılar,

      Sil
  6. Nedense sevemediğim bir edebi sanat türü. Sanırım genelde karamsar şiirlerdeki kullanımı yüzünden böyle hissediyorum. Diğer edebi sanatları daha çok seviyorum :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. KuyruksuzKedim,
      Haklı olabilirsin ama düşünsene insanlar karamsarlığı bile bir sanatla dile getiriyorlar :)) <3

      Sil
  7. türkçe dersinde vardı bu de mi :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. deeptone,
      Edebiyat dersinde geçer konusu :))

      Sil
  8. Selamlar :) Tecahülüarif'in açıklamasını okuyup şiirlerde de sanatın kullanımını yakalayınca hazine bulmuş gibi hissettim kendimi :) Hem kelime hem de açıklama ve verdiğin örnekleri okumak keyif verdi :) Çok teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. filmgündemi,
      Hoş geldin Zülalcim, beğenmene ve cümlelerin tatmin edici olmasına sevindim.
      Çok teşekkür ederim yorumunla desteğine <3 :))

      Sil
  9. Edebiyat kolunda olmadığım halde bize de öğretmişlerdi. Nebati, ekonomi çok iyi derken bu sanatın hakkını veriyor:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kaystros Tyrha,
      Benzetme harika :)) ah bir de o cümleyi soru şekline getirip "ekonomimizde ne var ki?" dese tam anlamıyla tecahülüarif olacak :))) Teşekkür ederim yorumunuza.

      Sil
  10. Oğlum liseye gidiyor ve geçen gün edebiyat sınavı vardı ,ben de ona yardım ederken tecahülüarif kelimesi çıktı karşımıza :)
    Ordan biliyorum , ezberlemişti ve sınavda da çıkmış :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Düş Tasarımcısı,
      Harika, böylece bilgiler tazelendi. Çok sevindim çalıştığı yerden gelmesine :))

      Sil
  11. Edebiyat ağırlıklı kitap okuyan Arkadaşlar hemen "biliyoruz" demişlerdir diye tahmin ediyorum:) Ama ben bilmiyordum ve öğrenmiş olmaktan mutlu oldum:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. SzgnBsl,
      Lisede edebiyat dersinde hepimiz gördük ama kullanılmayınca unutuluyor maalesef :))
      Beğenmenize sevindim. Teşekkür ederim yorumunuza :)

      Sil
  12. Şiir açıklamaları çok güzeldi :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaşamdan Yazılar,
      Beğenmene çok sevindim :))

      Sil
  13. Harika bir sanattır tecahülüarif. İki kök barındırır içinde. Bilen ve bilmeyen. Arif ve cahil.

    Köklerine bakarsak epey kelime var kullandığımız. Tecahül ile aynı kökten gelen kelimeler “cahil ( çoğulu: cühela), cehalet, meçhul, eçhel (aşırı derecede cahil). Arif ile aynı kökten gelen kelimeler: irfan, itiraf, marifet (çoğulu: maarif), maruf, mütearife, örf, tarif, tarife.

    Bir iki örnek de ben ekleyeyim.
    "Sular mı yandı, neden tunca benziyor mermer?"
    (Ahmet Haşim)

    "Göz gördü gönül sevdi seni ey yüz-ü mâhım
    Kurbânın olam var mı benim bunda günâhım"
    (Nahîfî)

    "Sözü yazdımdı da kalmış öbür entaride
    Va’diniz bûse mi vuslat mı unuttum ne idi”
    (Yahya Kemal)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir Edip,
      Sadece şu iki kelime bile kendini ifadeye talip. Eçhel uzun zamandır duymadığım bir kelimeydi. :T
      Ayrıca Yahya Kemal' in dizelerine bayıldım.
      Çok teşekkür ederim örnekler ve açıklama için. 🙏

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-


Dikkat Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.

:)

;)

:D

:(

=(

:@

:X

:O

:P

:F

:Y

:A

<3


:T

:H