Tecahülüarif : (isim, edebiyat, Arapça) Bilmezlikten gelme.
Türk Edebiyatında çeşitli söz sanatları arasında en çok kullanılanlardan biri Tecahülüarif sanatıdır. Bu anlatımda şair bildiği bir gerçeği bilmiyormuş gibi anlatır. İşte bu sanat Tecahülüarif adını almıştır.
Bu sanat genelde bir soru sorulması ve soruya cevap verilmesi şeklinde ilerler. Burada yapılmak istenen anlam inceliği ile bir nükte oluşturma olarak ifade edilebilir. Bu sanatta şair öncelikle bir soru sorar. Tecahülüarif sanatında övme, yerme, yüceltme gibi duygularla bir incelik oluşturulur. Burada şair aslında bildiği bir durumu bilmiyormuş gibi davranmaktadır.
* * *
"Yürüyorum hasretin, acının üstüne.
Sığmıyorum dünyaya dar geliyor.
Geceler mi uzadı, bu karanlık ne?
Gönlümün bayramları, şenliği söndü."
Zaman, psikolojik olarak kimi zaman çabuk geçer kimi zaman hiç geçmez. Bu dizelerde şair, aşk acısı yüzünden, geceleri uyuyamaz. Şair gecelerin aslında uzamadığını, sevgiliyi düşündüğü için uyuyamadığını bilmektedir. "Geceler mi uzadı, bu karanlık ne?" diyerek bilip de bilmezlikten gelmektedir.
* * *
"Bu eller miydi masallar arasından
Rüyalara uzattığım bu eller miydi?
Arzu dolu, yaşamak dolu.
Bu eller miydi resimleri tutarken uyuyan?"
Şair, resimleri tutarken uyuyan ellerin kendisinin olduğunu bildiği halde ruh halini ifade etmek için bilmezlikten geliyor.
|)_)
-”-”-
Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.
Sevgili İlkay,
YanıtlaSilNe güzel bir örnekleme yaptın, çok teşekkür ederim yayına yorumunla katkından dolayı :))
Bende başlığı okuyunca bu bir edebi sanat değil miydi diye düşünürken yazıyı okuyunca hah tamam dedim. :D Kelimeyi anımsasam da içeriği unutmuşum meğerse iyi oldu bu anımsatma.
YanıtlaSilshe is the man,
SilHatırlaman çok iyi :) şimdi pekiştirmiş olduk :))
Teşekkür ederim yorumunla katılmana.
Bir şiir sever olarak. Bu güzel yazıyı okumaktan keyif aldım. Kaleminize sağlık. Sevgiler…
YanıtlaSilPersephone,
SilHoş geldiniz, edebi sanatlarla ilgilenenler için daha da açıklayıcı olmuştur eminim, ben de bir şiir sever olarak katılıyorum.
Yorumunuzla desteğinize çok teşekkürler.
Sevgiler benden.
Lisede edebiyat bölümünde okumanın getirdiği birşey sanırım biliyorum bu söz sanatını. Keyifli olanlarındandır hem de. Hoş lise bilgilerinin epey bir kısmı silindi gitti artık.
YanıtlaSilAdadenizi,
SilBunun gibi ne çok bilgimiz vardı. Bu kelime serisi sayesinde araştırma yaparken bazı şeyleri hatırlamak iyi oluyor.
Çok teşekkürler yorumuna :)
Merhabalar.
YanıtlaSilTecahülüarif kelimesi ile hiç karşılaşmadım. Nedenine gelince, yeterince edebiyat ile ilgili inceleme ve araştırma yapmadığım için. Kelimenin daha çok edebiyatla ilgili bir sanatı kapsıyor olması nedeniyle ilgimi çekti. Bu sanat dalı üzerine bir araştırma yapmam şart oldu.
Bu güzel ve yararlı paylaşımınızdan dolayı kaleminize, emeğinize ve yüreğinize sağlık ve mutluluklar dilerim.
Selam ve saygılarımla.
Recep Altun,
SilLisede edebiyat dersinde değiniliyor ama üstünde çalışılmayınca unutulmaya mahkum her şey gibi. Sizin ilginizi çekebilir ve bundan çok güzel yazılar çıkartabilirsiniz.
İlginiz ve destekleyici yorumunuz için çok teşekkür ederim.
Saygılar,
Nedense sevemediğim bir edebi sanat türü. Sanırım genelde karamsar şiirlerdeki kullanımı yüzünden böyle hissediyorum. Diğer edebi sanatları daha çok seviyorum :))
YanıtlaSilKuyruksuzKedim,
SilHaklı olabilirsin ama düşünsene insanlar karamsarlığı bile bir sanatla dile getiriyorlar :)) <3
türkçe dersinde vardı bu de mi :)
YanıtlaSildeeptone,
SilEdebiyat dersinde geçer konusu :))
Selamlar :) Tecahülüarif'in açıklamasını okuyup şiirlerde de sanatın kullanımını yakalayınca hazine bulmuş gibi hissettim kendimi :) Hem kelime hem de açıklama ve verdiğin örnekleri okumak keyif verdi :) Çok teşekkürler.
YanıtlaSilfilmgündemi,
SilHoş geldin Zülalcim, beğenmene ve cümlelerin tatmin edici olmasına sevindim.
Çok teşekkür ederim yorumunla desteğine <3 :))
Edebiyat kolunda olmadığım halde bize de öğretmişlerdi. Nebati, ekonomi çok iyi derken bu sanatın hakkını veriyor:)
YanıtlaSilKaystros Tyrha,
SilBenzetme harika :)) ah bir de o cümleyi soru şekline getirip "ekonomimizde ne var ki?" dese tam anlamıyla tecahülüarif olacak :))) Teşekkür ederim yorumunuza.
Oğlum liseye gidiyor ve geçen gün edebiyat sınavı vardı ,ben de ona yardım ederken tecahülüarif kelimesi çıktı karşımıza :)
YanıtlaSilOrdan biliyorum , ezberlemişti ve sınavda da çıkmış :))
Düş Tasarımcısı,
SilHarika, böylece bilgiler tazelendi. Çok sevindim çalıştığı yerden gelmesine :))
Edebiyat ağırlıklı kitap okuyan Arkadaşlar hemen "biliyoruz" demişlerdir diye tahmin ediyorum:) Ama ben bilmiyordum ve öğrenmiş olmaktan mutlu oldum:)
YanıtlaSilSzgnBsl,
SilLisede edebiyat dersinde hepimiz gördük ama kullanılmayınca unutuluyor maalesef :))
Beğenmenize sevindim. Teşekkür ederim yorumunuza :)
Şiir açıklamaları çok güzeldi :)
YanıtlaSilYaşamdan Yazılar,
SilBeğenmene çok sevindim :))
Harika bir sanattır tecahülüarif. İki kök barındırır içinde. Bilen ve bilmeyen. Arif ve cahil.
YanıtlaSilKöklerine bakarsak epey kelime var kullandığımız. Tecahül ile aynı kökten gelen kelimeler “cahil ( çoğulu: cühela), cehalet, meçhul, eçhel (aşırı derecede cahil). Arif ile aynı kökten gelen kelimeler: irfan, itiraf, marifet (çoğulu: maarif), maruf, mütearife, örf, tarif, tarife.
Bir iki örnek de ben ekleyeyim.
"Sular mı yandı, neden tunca benziyor mermer?"
(Ahmet Haşim)
"Göz gördü gönül sevdi seni ey yüz-ü mâhım
Kurbânın olam var mı benim bunda günâhım"
(Nahîfî)
"Sözü yazdımdı da kalmış öbür entaride
Va’diniz bûse mi vuslat mı unuttum ne idi”
(Yahya Kemal)
Bir Edip,
SilSadece şu iki kelime bile kendini ifadeye talip. Eçhel uzun zamandır duymadığım bir kelimeydi. :T
Ayrıca Yahya Kemal' in dizelerine bayıldım.
Çok teşekkür ederim örnekler ve açıklama için. 🙏