23 Aralık 2021 Perşembe

BİR KELİME = HASBELKADER










Hasbelkader : (Arapça) 1. (zarf) Rastlantı sonucu olarak, tesadüfen.

"Hiçbir vasfı olmamasına rağmen hasbelkader müdür oldu."


2. (zarf) Yazgıdan dolayı.

"O kazadan sonra hasbelkader hayatta kaldı."



Bu kelime Arapça kökenli haseb kelimesi ile kader kelimesinin birleşimiyle oluşmuştur.



(Bu kelime bloger Kaystros Tyrha tarafından önerilmiştir. Katkılarından dolayı kendisine teşekkür ederim.)










{ಠ,ಠ}
|)__) 
-”-”-





not: kullanılan gif buradan alıntıdır.




28 yorum:

  1. Yanıtlar
    1. SevKoz,
      Tanıdık kelimeler olunca ne güzel :))

      Sil
  2. Hasbelkadar sanıyordum, öğrenmiş oldum. :))

    YanıtlaSil
  3. Kullanmayı sevdiğim bir kelime ile karşılaşmak beni mutlu etti:) GIF'teki adamı ne zaman görsem kahkaha atasım geliyor:) Bu adam da hasbelkader bir şeyler olmuş hissi verirdi bana hep ama bu mevki ve zenginlikte olmak çok da kolay değildir:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. SzgnBsl,
      Evet tatlı bir kelime, ben de severim. Gif olarak çok şey aradım ama en iyi bunu kullanmak ifade edecektir diye düşündüm. :)))
      Teşekkürler,

      Sil
  4. Ben bir "Hasbelkader" gördüm:)) Türkçe dersinde yeni öğrenilen kelimeyi cümle içinde kullanan öğrenci :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Camgüzeli,
      Bu öğrenci hem genç hem azimli :)))

      Sil
  5. hımm yani o zamansa kader hasebiyle gibi oluyor demekki, haseb ile birleşince hasbel oluyo demekki sözcük :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. deeptone,
      Bu iki kelime belirtme edatı ile birleşip ortaya bu kelime çıkıyor :)

      Sil
  6. Merhabalar.
    Hasbelkader, bir çoğumuzun çoğunlukla kullandığı bir kelimedir. Söyleneceği yeri belirlemede hiç birimiz sıkıntı çekmeyiz. Yani o kadar net ve açık bir deyimdir.
    Güzel bir seçimdi. Kaleminze, emeğinize ve yüreğinize sağlıklar dilerim.
    Sağlıcakla ve esen kalın.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Altun,
      Dediğiniz çok doğru, kullanılacağı yeri herkes gayet net biliyor.
      Toplumda en çok kullanılan kelimelerinden biri.
      Teşekkürler efenim katılımınız için.

      Sil
  7. "Bakışlarının hasbelkader buluştuğu o an, düşmüşlerdi derin bir aşkın pençesine."

    Eski Türk filmi tadında :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. KuyruksuzKedim,
      Harika bir örnek cümle :) <3
      Çok teşekkürler..

      Sil
  8. Evet sayende yeni kelimeler öğreniyoruz ama senin müzik zevkinin yeri ayrı ben de. Spotify'da bir müzik listen var mı? Direkt eklesem listeme :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kayıp Fısıltı,
      Çok teşekkür ederim :)) Blog yayınında kullandığım müzikleri eklediğim bir listem var. Ekliyorum buraya.
      https://open.spotify.com/playlist/6lv87ugZnZmQ7Ca9DDOKXg

      Sil
  9. yaşayanların çoğu da öyle sanırım :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ahmet Ozan,
      Çok doğru, durumumuza uygun bir kelime. :)

      Sil
  10. İlkaycığım, "hasbelkader" deyince aklıma daha başka bir sürü kişi geldi ama bu cidden bulunduğu makamı taşıyamayan ve tüm dünyanın bildiği bir kişi olduğu için kullanıverdim :))
    Çok tatlı bir ifadesi var kelimenin, haklısın böyle hissetmekte.
    Müzikler şifa olsun <3 :)

    YanıtlaSil
  11. Kubbealtı Lugatı’na baktım iki anlam vermiş kelimeye.
    1. Kader gereğince, kader icabı.
    2. Kişinin kendi gayreti ve çabası olmadan.

    Kelimenin ikinci anlamına (rastlantı sonucu olarak, tesadüfen) nasıl evrildiğini gerçekten merak ediyorum. Gerçek anlamına bakarsak bunun tam karşıtı olduğunu görürüz. Kadere bağlı olarak gerçekleşen bir şeyin tesadüfen olması mümkün değildir çünkü.

    Kelimenin biraz içine girelim. İki Arapça kelimenin tamlama yapmasıyla kurulmuş. HASEB ve KADER

    KADER:
    Arapça KDR kökünden (1. ölçme, değer biçme, 2. ilahi kudret, alın yazısı) geliyor.

    Aynı kökten dilimize girmiş pek çok kelime var: kadir, muktedir, iktidar, mukadder, takdir, kâdir (gücü olan, güçlü), kadîr (kudret sahibi [sadece tanrı için]), kadirşinas, kadrini bilmek. Kadîr ve kâdir kelimelerine özellikler düzeltme işareti koydum. Çünkü uzun okunması gereken harf kelimenin anlamını tamamıyla değiştiriyor.

    Kadir kelimesi astrolojide “Bir yıldızın parlaklık bakımından bulunduğu basamak” anlamında kullanılıyormuş. Kader kökünden bir kelimenin astrolojide kullanılıyor olması ilginç. Aradaki anlam ilgisine siz kafa yorarsınız artık. :))

    Bir husus daha: Kader kelimesinin hemen yanına kaza kelimesini de koymak gerekiyor. Çünkü kader, Allah’ın yazmış olduğu yazı, kaza ise onun gerçekleşmesidir. Yani biz “kaza oldu” dediğimizde aslında kader gerçekleşti diyoruz farkına varmadan. Ama Türkçeye “kaza ve kader” şeklinde girmiş. Oysa “kader ve kaza” şeklinde olmalı ki sıra doğru olsun.


    HASEB:
    Arapça HSB kökünden ([miktar, adet anlamında] 1. hesap, ölçü, [aritmetik de bu kökten] 2. sebep, gerekçe) geliyor.

    Aynı kökten gelen kelimelere bakalım. Aklıma gelenleri yazıyorum.
    Hasbihâl, hasbetenlillah, hasbi, hasbinallah (hasbünallah), hesap, muhasebe, muhasip, mahsup, Hasibe (özel isim).

    Antrparantez ekleyeyim: Yukarıda açıklamaya çalıştığımız kelimedeki “s” harfi Arapçada “sin” ile yazılır. Eğer “sad” ile yazılırsa anlam olarak çok farklı olmasa da ilginç bir noktaya varırız. Harfi değiştirince Arapça "çakıl taşı", "taş kırmak" fiiliyle eş kökenli bir kelimeye ulaşırız. Bununla bitmez tabi. Latince calculare "hesaplamak" kelimesi de calculus "çakıl taşı"ndan gelmektedir. Batı dillerindeki hesap makinesi anlamındaki kelimenin kökü de budur zaten. Erken kültürlerde çakıl taşı dizileri yardımıyla hesaplama yönteminin yaygın olduğunu göz önüne almak gerekiyor. Dünyanın o içinden çıkılmaz hesabı kitabı, matematiği falan birkaç çakıl taşına dayanıyor yani. Çok da büyütmesek mi olan biteni?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir Edip,
      Bence de büyütmeyelim, hasbelkader oluvermiş işte, desem nasıl olur :))
      Gerçekten de çakıl taşı satırına kadar her şey iyi gidiyordu, birden şaşkınlığa uğradım.
      Aslında bunca zamandır kelimelerin yayını yapıyor ve hep birlikte derinlere iniyor ve nelerle karşılaşıyorken artık şaşırmasam iyi olacak. :)

      Efenim elleriniz dert görmesin, teşekkürler.

      Sil
  12. Kitaplar olmasa belki de hiç duymayacaktım bu kelimeyi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaşamdan Yazılar,
      Türk filmlerinde de sıkça geçer aslında :))

      Sil
  13. Gif'e çok güldüm:) Müzik harikaydı. Mrs. Kedi'nin verdiği örnek kendi kurduğu bir cümle mi diye merak ettim. Ve bayıldım bu cümleye. Bir Edib'in açıklamalarını ilgiyle okudum. Kader ve tesadüf konularında farklı düşündüğümüz bir gerçek. Şans, kader, kısmetin bence pek farkı yok birbirlerinden:))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kendi cümlem Mr. Kaplan, çok teşekkürler :)

      Sil
    2. Kaystros Tyrha,
      Bu kelimeye, anca bu gifteki uygun düşerdi :))
      KuyruksuzKedimin kendi cümlesi.
      Çokt teşekkür ederim yorumla katılımınıza :))

      Sil
  14. Kelimeyi biliyorum ve kullanırım ama hepsinden öte seviyorum da bu kelimeyi. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. she is the man,
      Keliemyi sevince daha çok kullanıyor insan galiba konuşmada :))
      Teşekkürler,

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-


Dikkat Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.

:)

;)

:D

:(

=(

:@

:X

:O

:P

:F

:Y

:A

<3


:T

:H