15 Kasım 2023 Çarşamba

BİR KELİME = DOST






Dost : (Farsça)

1. (isim) Sevilen, güvenilen, gönüldaş, iyi anlaşılan kimse; yâr, düşman karşıtı.

      "Ben giderim adım kalır / Dostlar beni hatırlasın" - Âşık Veysel

2. (isim) Erkek veya kadının evlilik dışı ilişki kurduğu kimse.

      "Bir dostu vardı, belalı, çapkın bir delikanlı." - Hüseyin Rahmi Gürpınar

3. (isim) Sahibine sevgi gösteren hayvan.

      Köpek insan dostudur.

4. (isim) Bir şeye aşırı ilgi duyan, koruyan kimse.

      Kitap dostu.

5. (sıfat) İyi geçinen, aralarında iyi ilişki bulunan.

      "Yüzleri tatlı, dilleri tatlı, dost insanlardı bunlar." - Tarık Buğra




Atasözleri, Deyim, Birleşik Fiil ve Kalıp Söz olarak kullanımı:

Dost acı söyler, Dosta düşmana karşı, Dost ağlatır, düşman güldürür,
Dost başa, düşman ayağa bakar, Dost bin ise azdır, düşman bir ise çoktur, Dost dostun ayıbını yüzüne söyler, Dost dostun eyerlenmiş atıdır, Dost edinmek (veya kazanmak), Dost ile ye, iç alışveriş etme,  Dost kara günde belli olur, Dostlar alışverişte görsün (diye), Dostlar başına, 
Dostlar başından ırak, Dostlar şehit, biz gazi, Dost olmak, Dost sözü acıdır, Dost tutmak, Dostun attığı taş baş yarmaz.


Birleşik Kelime olarak kullanımı:

Dost canlısı, Dost düşman, Dost kazığı, eş dost, kadim dost, yakın dost, zendost, aile dostu, baba dostu, can dostu, iyi gün dostu, kara gün dostu.


Kelime Kökeni :

Farsça dōst دوست  "arkadaş, yar" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük, Eski Farsça aynı anlama gelen dauştā veya dauştar- sözcüğünden evrilmiştir. 




Bu kelimeyi Sevgili Makbule Abalı Hocamın son blog yazısına ithaf ediyorum. 💖





{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-






not: fotoğraf, forbes.ru' dan alıntıdır.






24 yorum:

  1. Merhabalar.
    Dost kelimesi üzerine teknik olarak söylenebilecek ne varsa, siz zaten hazırlamışsınız. Kaleminize, emeğinize ve gönlünüze sağlıklar diler; teşekkür ederim.
    Cenab-ı Hakk bizlere, Diyojen'in gündüz gözüne elinde fenerle "gerçek insan" aradığı gibi, bizlere de gerçek dost aratmasın.
    Selam ve saygılarımşla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep bey merhabalar,
      İnsanın içini ısıtan bir kelime "dost". Geçenlerde dediğiniz gibi ben de radyo yayınında Diyojen' in kulaklarını çınlattım. Yapay zeka, teknoloji derken insanı insandan uzaklaştıran bir çağdayız.
      Dilerim her birimiz güzel insanlarla karşılaşalım.
      Çok teşekkür ederim değerli yorumunuza.
      Saygılar benden,

      Sil
  2. En ilginç, iki uçlu ve uçlardan birinin ahlaki değerler açıcından farklı yorumlandığı ve yorumlanabileceği kelimelerden biridir. Çocuklukta kulağıma yer etmiştir ve onun dostu sıfatının kadının aleyhine bir ifade olmasının yanısıra , "ahlaksızlık" vurgusuyla elbette... Ne güzel ki bundan da sıyrılmış bir toplum olduk:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Buraneros,
      Güzel bir konuya değinmişsin, ben de çocukluğumdan hatırlarım bu tarz fısıltıları, haklısın. :T
      Artık dost demiyoruz, direk sevgilisi diyoruz :)

      Sil
  3. Meğer dostun kaç anlamı varmış öyle!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaşamdan Yazılar,
      Ölene kadar daha öğreneceğimiz çok şey var Cem :)

      Sil
  4. Az bulunan ama çok sevilen :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Dada,
      Harika bir tanımlama :Y çok sevdim :) <3

      Sil
  5. Sevgili Sezer Günaydın. Her zamanki alışkanlığımızla erken başladı bugün de. Sabah kahvaltımıza Momentos Radyo ile birlikte bir "Dost sesi" eşlik etti. Bloglar dünyasına girince "dost canlısı "bir sayfada dopdolu bir kelime karşıladı beni: DOST- İçimize, beynimize, yüreğimize işlemiş bu güzel sözcüğün böylesine zengin bir içeriğinin oluşu doğrusu şaşırtmadı beni. Harika bir toparlama olmuş. Video da harika. Emeğine sağlık.
    "Dosttan dosta duvarları kaldırıp köprüler kurmak istedim. Güzel şiir kitabından çok hoşuma giden Mum Uğultusu şiirinin son dizeleri:
    "Bütün insanların dilek MUM'larını,
    Kocaman bir adak MUM'u yapıyorum.
    Götürüp yedi tepelerden birine,
    sonsuza dek yakıyorum.
    Sezer Özşen
    Sonsuz teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Makbule Hocam, :F
      Ne güzel, radyo yayınlarımın gününüze eşlik ediyor oluşuna seviniyorum. Sabah erkenden, erkenci kuşlar gibi herkesin evine, odasına, mutfağına, balkonunda bir yere tüner gibi, sesimin oralara uzanması ve herkesin gününe bir sıcaklık, yeni bir bilgi, bir gülümseme yaymasına sebep olmak benim için de mutluluk verici.
      Bence bizler blog dünyasında, kimimiz tanışmadan, kimimiz telefonla iletişim kurarak, kimimiz de fiziki olarak da tanışarak çok köklü, bambaşka bir iletişim içerisindeyiz. Akraba olsak bu kadar anlayışlı, içten ve sevgi dolu olamazdık diye düşünüyorum -tecrübe ile sabit-.
      Umarım bir gün İzmir toplantısı yaparız blogdaşlar olarak. :)
      Şiir dizeleri için teşekkür ederim hocam, beni yavaş yavaş tekrar şiirle yakınlaştırdığınız için. :A
      Kalpten teşekkürlerimi gönderiyorum. <3

      Sil
  6. Tam 38 senedir "Sen benim biricik dostum, kaşarlı tostumsun" diye takıldığım kişidir ;)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Canım C.,
      Çok sevimli bir cümle, kullanma izni talep ediyorum. :D :)

      Sil
  7. Umarım herkesin hayatında gerçek dostları olur. :F

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili İlkay,
      Canı gönülden katılıyor ve amin diyorum. :A :F :)

      Sil
  8. Dost bulunması zor, kaybetmesi kolay bir şey maalesef. Ben son yıllarda sevdiğim dostlarımı kaybetmemek için elimden geleni yapıyorum ve bundan da şikayet etmemeye çalışıyorum. Gülü seven dikenine katlanır deyip sarılıyorum dikenleriyle dostlarıma. Ama bir de senin gibi pamuk pamuk dostlar var tabi :) Onlara sarılmak daha keyifli :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Canım KuyruksuzKedim,
      Bazen o dikenli dostlar senin sınavların olur ikmale de kalsan geçersin bir şekilde ama her dikenin bir ömrü olmalı diye düşünüyorum. Kirpiler gibi olmalı onlarla :) Hep belli mesafede.. ama sen bana daima çok yakın olabilirsin, bu konuda sana söz verebilirim. :) <3

      Sil
  9. Hoş olmuş bu derlemen,bu kadar farklı şeyin bir kelimede toplanması da lisan denen şeyin zenginliği olsa gerek.yasak aşk ve derin arkadaşlığın tanımının tek kelimede gizli oluşu ayrı ikisinin söyleminde bir kaş göz hareketi neler anlatır düşüncesi komik geldi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Terspabuçlar,
      Çok haklısın, iki yayın önceki kerata kelimesinde olduğu gibi, hepimiz yıllarca çocuklara sevimli kızgınlık içeren bir seslenişle söylediğimiz bu kelimenin üçüncü anlamını duyunca irkildik. Ama yazdığın gibi kaş-göz hareketini hayal ettim de, kelimelerden bile daha çok anlam taşıyor bu mimikler :D :) :T

      Sil
  10. Başlığı görünce ilk aklımdan Aşık Veysel geçti: "dost dost diye nicesine sarıldım..."

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. tosbağa günlüğü,
      Ah değil mi ya.. anlamı derin, ne müthiş bir türküdür. Saygıyla analım yeri gelmişken Aşık Veysel ustayı :A :F

      Sil
  11. Dost kelimesini ikinci anlamında niye kullanmışlar, hiç anlamış değilim sevgili Sezer Hanım. Halbuki diğer anlamları insanın gönlünü hoş tutan bir kelime...
    İnsanın iyi gün de, kara gün de dostu olsun da, dost kazığı hiç çekilmiyor. :)
    Güzel dostlarınız olsun Sezer Hanım. ❤️

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Nazlı Hanım,
      Genç yaşlarda biraz fazla olabiliyor da yaş ilerleyince, insan cimrisi olunuyor maalesef. Bir iki kişi ile huzurlu ve rahat olmayı öğreniyor insan.
      Teşekkür ederim, sizin de etrafınızda hep sağlam dostluklarınız olsun. :A :) <3

      Sil
  12. Aslında bilinen ama üzerine derince düşünülmeyen bir kelime. Güzel oldu anımsamak. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. dövüşürken hanımefendi değilim,
      Aynen dediğin gibi çok derin anlamı olan bir kelime. :F :)

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-


Dikkat Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.

:)

;)

:D

:(

=(

:@

:X

:O

:P

:F

:Y

:A

<3


:T

:H