11 Eylül 2024 Çarşamba

BİR KELİME = ZIVANA








Zıvana : (Farsça) 1. (isim) İki ucu açık küçük boru.

      "Gerçi kiriş, kenet, zıvana bilinen yapı ögeleridir." - Doğan Kuban

2. (isim) Bir kilit dilinin yerleşmesi için açılmış delik.

3. (isim) Pipo veya sigara ağızlığının sap bölümü.


********


Birleşik Fiil veya Kalıp Söz olarak kullanımı :

(Birini) zıvanadan çıkarmak : Sinirlendirmek, öfkelendirmek.

      "Herhangi bir hastada aldığı tedbirlere rağmen beklediği sonucun doğmaması onu zıvanadan çıkarırdı." - Attilâ İlhan

Zıvanadan çıkmak : 1. Çok sinirlenmek, öfkelenmek.

      "Dürdane Hanım'ın aşkı seni zıvanadan büsbütün çıkarmış." - Hüseyin Rahmi Gürpınar

2. Aklını yitirmek, çılgın gibi davranmak.

      "Kaç zamandır zaten bir acayipleşen oğlanın artık adamakıllı zıvanadan çıktığına hükmediyorlardı." - Haldun Taner

3. Denetlenemez duruma gelmek.

      "Bu iş zıvanadan çıktı."


*********

Kelimenin Kökeni :

Farsça zabāne veya zubāne زبانه  "dil gibi olan her nesne" sözcüğünden alıntıdır. Sözcük, Farsça zabān veya zubān زبان  "dil" sözcüğünden türetilmiştir.






{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-





not: gif, icegif.com dan alıntıdır.




14 yorum:

  1. Kelimenin kullanılışına yeni bir ek yapmak gerekecek belki ; zıvanadan çıkartılmak!

    YanıtlaSil
  2. Merhabalar.
    Bakın bu kelime, hemen hemen hiç birimize yabancı gelmeyecek bir kelimedir. Zıvana denilince marangoz olarak da çalıştığım için, benim ilk aklıma kapı ve pencere kanat ve kasalarının imalatında planya makinesinde açtığımız erkek ve dişi zıvanalar gelir.

    Montajı yapılmış bir pencere kanadının erkek zıvanaları dişi zıvana yuvasından çıkınca pencere kanadı dağılır. İşte insan da kızdırılıp öfkelenince böyle pencere kanadı gibi dağılır. Zıvanadan çıkmak ve çıkarılmak da böyle bir şeydir.

    Çok keyifli ve güzel bir kelimeydi. Kaleminize ve emeğinize sağlıklar dilerim. Selam ve saygılarımla birlikte sağlıklı ve huzurlu günleriniz olsun.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep bey merhabalar,
      Kelimenin ikinci anlamını çok güzel özetlemişsiniz. :)
      Kelimeler tanıdık ve kullanımı da ortak olunca daha keyifli bir çalışma oluyor haklısınız.
      Çok teşekkür ederim katkılarınız için.
      Sağlık ve bilgi her daim bizimle olsun.
      Saygılarımla,

      Sil
  3. taş binalar dersinde öğrendiğimden beri severim zıvana kelimesini

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. uzmanamatör hoş geldiniz,
      İlginç bir dersmiş. Öğrendiğiniz kelimelerden katkınız olursa sevinirim. :)
      Teşekkürler :F

      Sil
  4. İki ucu açık, küçük bir borudan öfkelenmeden çıkmak pek mümkün olmasa gerek:) Bunu düşünerek mi ortaya çıktı acaba zıvanadan çıkmak kalıbı:))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. SzgnBsl hoş geldiniz,
      Çok ilginç ve aynı zamanda esprili bir açıdan yaklaşmışsınız :) hayal edince ben de gülümsedim. :D

      Sil
  5. Yine hoşuma gitti. Nasıl da seviyorum kelimeleri 😎 zıvananın anlamını bilmezdim. Zıvanaadan çıkmak artık eğlenceli bir söylem benim için

    Sevgiler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mai merhaba,
      Zıvana kelimesi için halk arasında bir kullanımı daha varmış ama TDK da göremeyince belki tevatürdür diye konu etmemiştim. Eskiden trafiğin yoğun olduğu noktalarda trafik polisleri bulunurdu ve gerek trafik içinde düdük ya da el kol hareketleriyle, gerekse kapısı açılarak içine girilen yuvarlak bir bölmeden trafiği idare ederlerdi. İşte bu yuvarlak bölmeye zıvana denirmiş. Kurala uymayan bazı sürücüleri ise "zıvanadan çıkaracaksın şimdi trafik polisini" diye sözle uyarırlarmış. :D
      Kelimeler çok yaşasın :Y :)
      Sevgiler,

      Sil
  6. Zaman zaman kullandığım ve hissettiğim bir kelime 🤣

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Derya,
      Sanırım hepimizin böyle anları vardır :) :T

      Sil
  7. Kelimenin üçüncü anlamını bilmiyordum. :)
    Ehh zaman zaman zıvanadan çıktığımız oluyor. Çıkmasak duygularımız körelmiş demektir geliyor bana. :)
    Müzik çok güzeldi. Gife ise bayıldım. Amanın, oyuncu zıvanadan çıkmış. :))
    Kıymetli bilgi ve müzik paylaşımınıza teşekkür ediyorum sevgili Sezer Hanım. Emeğinize sağlık olsun. ❤️

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Nazlı Hanım,
      Zıvanadan çıkmadan tatlı tatlı konuşup, derdimizi anlatacağımız günlere diyerek, güzel yorumunuz için teşekkürlerimi ve sevgilerimi sunuyorum. :) :A <3

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-


Dikkat Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.

:)

;)

:D

:(

=(

:@

:X

:O

:P

:F

:Y

:A

<3


:T

:H