21 Mart 2025 Cuma

BİR KELİME = YAKİNEN





Yakinen : (zarf, Arapça) Kesin olarak.

      "Hatta yakinen biliyorlardı ki öyle ufaktan bir aileye mensup değildi." - Refik Halit Karay

* * * * *

Kelime Kökeni :

Arapça yaḳīnan يقينً  "mutlak surette, kesin olarak" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça yḳn kökünden gelen yaḳīn يقين  "kesin olma, herhangi bir akıl yürütme gerektirmeksizin bilinme" sözcüğünün zarfıdır. Bu sözcük, yaḳn يقن  "kesinlikle bilme, kesin olma" sözcüğünden türetilmiştir.


Yakin : (Arapça) 1. (isim, eskimiş) Sağlam, kesin bilgi.

2. (isim, eskimiş) Bir şeyi iyice, kesinlikle bilme.

* * * *


Dipnot : Yakinen sözcüğünü, "yakından" kelimesinin eski ve daha ağdalı hali sanabiliriz ki ben de öyle düşünüyordum. "Hamili kart yakinimdir" gibi farklı/yanlış kullanımlar da bunu körüklemiş olabilir. Ekşi Sözlük' te şöyle bir açıklama gördüm: "Hâmil-i kart yakînimdir" olan cümle kalıp olarak, Osmanlı'nın son dönemlerinde bürokraside icat edilmiş ve çok kullanılmıştır. Dolayısıyla halk ağzıyla değil saray ağzıyla konuşulur ve yazılırdı o zamanlar.




{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-





not: gif, tenor.com dan alıntıdır.




16 yorum:

  1. Ah şarkıya bayıldım ! Ne iyi geldi cuma sabahına Ben de "yakinen" kelimesinin "yakından" anlamını taşıdığını düşünüyordum. Yakinen biliyorum ki, bloğunuz da siz de müstesnasınız sevgili Sezen ) Kocaman sevgiler...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Annabell
      Fırtınalı denizdeki ruhumuza bir nebze iyi gelmesi için seçilen müziği beğenmenize çok mutlu oldum. Hele ki beni mest eden düşüncelerinizi ileten sözleriniz için kalpten teşekkürlerimi gönderiyorum.
      Sevginin çoğaldığı bir dünya özlemiyle...

      Sil
  2. Size bu sözcükle ilgili eski iş hayatım reklamcılıktan gülümseten bir şey anlatayım.
    Artık sizlere ömür olmuş Finli cep telefonu markası Nokia müşterimdi ve cep telefonlarında navigasyon yeni kullanılmaya başlamıştı. Biraz bunu teşvik biraz da oyunlu interaktif bir kampanya için sözde Finlandiya'dan Türkiye'ye gelip kaybolan (Kadıköy'deki) Boğa Heykeli'ni arayacak bir dedektif yaratmıştık. Boğa Heykeli kaybolmamıştı tabii, onu da sansasyonel bir fısıltı gazetesi etkisi için biz uydurmuştuk.
    Finli bu dedektifin adı Jaakinen'di (yaa-kinen diye okutuyorduk, Fince'de yaak-ko diye okunan Jaakko ismi var misal) İstanbul'un içinde rotadan rotaya kullanıcılara kaybolmuş Boğa Heykeli'ni navigasyonla bulduruyorduk. Bu ismi uydurmamızın sebebi de Türkçedeki güzide kelimemiz yakinendi. Yakinen takipten jaakinentakip.com diye bir site yaratıp bu kampanyayla sektörün önemli ödüllerinden Kristal Elma almıştık. Şimdi düşününce biz hem kendi anlamında doğru kullanmışızı hem de yanlış bilinip yakından anlamında kullanılan haliyle de bu yakıştırmaları yapmışız.
    Hikayemin sonuna gelirken beni gülümseten bu anılara götürdüğünüz için teşekkürler. Müzik de ruhuma iyi gelen yumuşak bir el gibiydi. Sevgiler sevgili Momentos...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Mindmills

      Muhteşem bir anı bu! Reklam dünyasını çok severim, ilk stajım ve ilk iş teklifim de bir reklam ajansındandı. Üstelik kadroda Zihni Küçümen ve Cem Küçümen gibi sanatın içinden çok değerli insanlar vardı. Bu anı vesilesiyle ben de epey geçmişe gittim

      Ama bu çok yaratıcı bir çalışma olmuş gerçekten, sizi ve içinde olduğunuz grubu kutluyorum. Bizlerle paylaştığınız için çok çok teşekkür ederim.
      Güzellikler dolu bir hafta sonu diliyorum.

      Sil
  3. Merhabalar.
    “Yakın” kelimesi ile “yakin” kelimesi arasında yazılım ve ses benzerliği bulunsa da Türk Dil Kurumu, bu iki kelimeyi birbirinden ayırt etmiş. Birinin yazılımında “ı” harfi varken, diğerinde “i” harfi var ve bu harf değişikliği birbirine ses ve yazılım açısından benzer gibi görünse de bu iki kelimenin anlamları çok farklı. Ben buradan kartvizit uygulamasına değinmek istiyorum.

    Kartı taşıyan, itimat ettiğim ve kefil olduğum kişi anlamına gelen “Hamili kart yakınımdır” şeklinde “ı” harfi ile yazılmışsa doğru yazılmış ve kartı düzenleyen meramını doğru anlatmış demektir. Eğer, kartvizitin arkasına “Hamili kart yakinimdir” ibaresi yazılmışsa yanlış yazılmış demektir.

    Şu anda elimde muhafaza ettiğim Osmanlıca harflerle yazılmış orijinal bir kartvizit var. Öyle zannediyorum ki bu kartvizitte “Hamili kart yakınımdır” ibaresi var ama, “yakınım” mı yoksa “yakinim” mi şekilde yazılmış, Osmanlıca bilgim olmadığı için ben çözemedim. Bu kartvizit bana babamdan kaldı, ben de hala saklıyorum.

    Bir de "yakin" kelimesi ile çokça karşılaştığımız bir konuyu burada paylaşmak istiyorum:

    İlme'l-yakin; bir şeyin varlığını kesin olarak ilmen bilmektir. Ayne'l-yakin; bir şeyin varlığını, gördüğümüz, bildiğimiz ve hissettiğimiz bir şeyin varlığı gibi kesin iman. Hakka'l-yakin ise; bir şeyin varlığını, yaşadığımız bir hali bilmemiz derecesinde bilmektir.

    Yakin ve yakinen kelimesi ile ilgili çok detaylı bilgi sahibi olduk. Yakın ile yakin arasındaki farkı öğrenmiş olduk. Bana göre bu paylaşımınız gerçekten çok faydalı oldu. Emeğinize ve gönlünüze sağlıklar dilerim. Bu sefer müziği de dinledim ve beğendim, emeğinize sağlıklar olsun.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Bey hoş geldiniz,
      Sanıyorum o kartviziti google kameradan okutabilir ve bir açıklamaya ulaşabilirsiniz. İnanın ben de merak ettim açıkçası, belki bloğunuzda fotoğrafını yayınlarsanız bizler de araştırabiliriz.
      Ben bu durumun, dipnot kısmında da aktardığım gibi olduğunu düşünüyorum, "...dolayısıyla halk ağzıyla değil saray ağzıyla konuşulur ve yazılırdı o zamanlar" açıklamasından kaynaklandığını sanıyorum.
      Diğer açıklamalarınızla bilgi açısından yine zenginleştik, katkılarınız ve yorumunuz için sağ olun.
      Sıhhat ve afiyet diliyorum,
      Saygılar,

      Sil
    2. Merhabalar.
      Sözünü ettiğim kartvizitin önlü arkalı tarayıcıdan çekilmiş resmi arşivimde size de gönderebilirim, ancak e_posta adresiniz lazım.
      Selam ve saygılarımla.

      Sil
    3. Hemen yazıyorum Recep bey,
      sezerozsen@gmail.com
      Selamlar,

      Sil
    4. gmail hesabınıza kartvizit örneğini gönderdim.

      Sil
    5. Recep Bey mailiniz geldi, sağ olunuz.

      Sil
  4. Bildiğim bir kelime, bilmediğim bir sanatçı, enfes bir müzik

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. buraneros
      Hafta sonuna eşlik etsin o zaman bu enfes parça

      Sil
  5. Merhabalar Momentos.
    Radyo Momentos'dan Nazım Hikmet'in "Bir Küvet Hikayesi" başlıklı şiir seslendirmenizi dinledim. Sesinize, yüreğinize sağlık. Seslendirmeniz için bir yorum yazma alanı var mıydı yok muydu hatırlayamadım? Platformu inceledim ama dinleyici yorumu için bir yer göremedim.
    Şiire gelince, helal olsun kadına, eşinin durumunu biliyor ve hiç öfkelenmeden büyük bir soğuk kanlılıkla ne güzel soruyor olanı biteni.
    Şiiri ve sizin seslendirme yorumunuzu beğendim. Ancak şiirle ilgili düşüncelerimi buraya değil de Radyo Momentos'a yapmak isterdim. Tabi yorum işinin nasıl olacağını siz açıklarsanız.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Bey iyi akşamlar,
      Şiiri dinlemenize çok sevindim. Maalesef spotify platformunda yorum bölümü yok, haklısınız insanlar duygularını, isteklerini iletemiyorlar.
      Ancak benim youtube' da da sayfam var, isterseniz linki ekliyorum, ordaki yayının altına yazabilirsiniz.

      https://www.youtube.com/watch?v=PhCPeE1xnmU&t=94s
      Şiir benim çok önem verdiğim bir alan, dinlediğiniz ve yorumlarınız için kalpten teşekkürlerimle.
      Saygılarımla,

      Sil
  6. Müzik harika. Kelime bilgisi için çok teşekkürler sevgili Momentos

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Yıldız,
      Müzik gerçekten çok dinlendirici Beğenmene sevindim.
      Teşekkürler ve sevgiler

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-


Dikkat Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.

:)

;)

:D

:(

=(

:@

:X

:O

:P

:F

:Y

:A

<3


:T

:H