Kerteriz : (Rumca)
1. (isim, denizcilik) Bir yerin nerede bulunduğunu pusula ile ölçme.
2. (isim) Balıkçıların denizde sığlıkları belirlemek için kullandıkları işaretlerin bütünü.
* * * * *
Birleşik Kelime kullanımı :
Kerteriz noktası : (isim, denizcilik) Geminin bulunduğu yeri anlamak için kerteriz almaya yarayan fener kulesi, duba, şamandıra vb.nin harita üzerindeki yeri.
* * * * *
Birleşik Fiil veya Kalıp Söz olarak kullanımı :
Kerteriz almak (veya etmek) : Bir yerin hangi yönde veya geminin nerede bulunduğunu pusula ile ölçmek.
"Uzakta, sancak tarafında, kerteriz ettiğimiz fenerin ışığı bir yanıp bir sönüyor." - Zeyyat Selimoğlu
* * * * *
Kelimenin Kökeni :
Yeni Yunanca kartárizo καρτάριζο "pusulanın 32'de bir bölümlerine göre yön tayin etmek" fiilinden alıntıdır. Yunanca fiil Venedikçe aynı anlama gelen yazılı örneği bulunmayan *quartarisàr sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Venedikçe quarta "kerte" sözcüğünden türetilmiştir.
Kerte : İtalyanca quarta "1. çeyrek, 2. pusula kadranının 1/16 dilimini belirtmek için kullanılan söz" sözcüğünden alıntıdır. İtalyanca sözcük Latince quartus "çeyrek" sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Latince quatuor, quatr- "dört" sözcüğünden türetilmiştir.
Kelime, Sevgili Mindmills' in sayfasından yayına alınmıştır. Katkılarına teşekkürlerimle,
{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-
not: görsel, eastmarine.com.tr den alınmıştır.
Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.
Merhabalar.
YanıtlaSilBu haftaki kelimeniz KERTERİZ'i hiç duymadım. Sadece bu kelimenin KERTE'ye kadar olan kısmı kulağıma aşinadır. Onun anlamı da işaret için yapılmış çentik, iz anlamına geliyor. Aynı zamanda, son hadde anlamında da kullanılıyor. Bunu Reşat Nuri Güntekin'den bir cümle ile örneklendirmek gerekirse: "...Bu öldürme sözünü mübalağanın son kertesi olarak kullanmıştım..."
Kerte kelimesi, aynı zamanda ateşli silahlarda silahı kurma sırasında bazı parçaları tutmak üzere yapılmış kertiklerden her biri anlamında da kullanılıyormuş. Ben de bilmiyordum.
Kerteriz kelimesinin denizcilerimiz ve balıkçılarımız tarafından hala kullanılıp kullanılmadığını da merak ettim şimdi.
Bu haftada tüm detayları ile birlikte sayenizde güzel bir kelime daha öğrenerek hafızamıza kaydettik. Emeğinize ve gönlünüze sağlıklar olsun.
Selam ve saygılarımla.
Br ara yat kaptanlığı kursuna gitmiştim, en zorlandığım konuydu kerteriz alma. Kardeşim uzak yol kaptanı, ona sormuştum, "okulda öğrendik ama şimdi kullanmıyoruz her şey otomatik hesaplanıyor" demişti. Paylaşımınız için teşekkürler, beni o kabus dolu hesaplama günlerine götürdü
YanıtlaSilYaşamın Kerteriz Defterinden diye bir kitap okumuştum. Kerterizi bir defter türü sanıyordum
) anlamı ve kökeni güzelmiş..
YanıtlaSil