BİR KELİME = BATIN/BÂTIN

Batın : (Arapça) 1. (isim, eskimiş) Karın.

"Kâh batn-ı hût içinde Yûnus ile söyleşem"- Yunus Emre

(Açıklama: "batn-ı hût" balığın karnı demektir.)

2. (isim, eskimiş, toplum bilimi) Kuşak.

""Biz üç batın evvel köylü idik"- Ahmet Hamdi Tanpınar

* * * * *

Bâtın : (Arapça) 1. (isim) İçyüz.

2. (sıfat) Gizli, görünmeyen.

"Biz her olayın batınında neler olduğunu bilecek kadar bilgili değiliz."

* * * * *

Kelime Kökeni :

Batın : Arapça bṭn kökünden gelen baṭn بطن  "karın, rahim" sözcüğünden alıntıdır.

Bâtın : Arapça bṭn kökünden gelen bāṭin باطن  "belirgin olmayan, gizli, bir şeyin iç yüzü" sözcüğünden türetilmiştir. 

Luggat.com da ise bâtın için yukarda yazılanların dışında, "Bütün varlıkların iç yüzünü ve özellikle canlıların içlerini mükemmel bir fabrikanın harika makineleri gibi yaratan ve işleten Allah." olarak yazılmıştır.

{ಠ,ಠ}

 |)__) 

-”-”-

not: görsel, internetten alıntıdır.

BİR KELİME = BEŞUŞ

Beşuş : (sıfat, Arapça) Güler yüzlü.

      "Ben senin gibi kışın karanlık yüzü, ilkbaharın beşuş çehresinden daha sevimlidir demem." - Ziya Gökalp

Kelime Kökeni : 

Arapça bşş kökünden gelen başūş "güler yüzlü" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça başş veya başāşat  "yüzü gülme" sözcüğünün ismi mübalağasıdır.

Kelime, Sevgili Nazlı Toaç tarafından önerilmiştir. Katkılarından dolayı teşekkür ederim.

{ಠ,ಠ}

 |)__) 

-”-”-

not: fotoğraf internetten alıntıdır.

BİR KELİME = BAŞARI

Başarı : (isim) Başarma işi, muvaffakiyet.

      "Voleybol takımının bu başarısını, milletçe çılgınlar gibi kutladık." 

Birleşik fiil olarak kullanımı aşağıdaki gibidir :

Başarı göstermek (veya kazanmak): Başarmak.

      "Arandığı, fikri sorulduğu, başarı kazandığı da oluyordu." - Refik Halit Karay

Birleşik kelime olarak kullanımı aşağıdaki gibidir:

Başarı belgesi : 1. (isim) Bir işte, etkinlikte, spor dalında başarılı olanlara verilen belge.

2. (isim, eğitim) Okullarda başarılı öğrencilere verilen belge.

Okul başarı puanı : (isim, eğitim) Ortaokul ve liselerde sınıf seviyesinde alınan yıl sonu başarı puanlarının aritmetik ortalaması.

HEPİMİZİN GURURU, HEPİMİZİN MUTLULUK GÖZYAŞI OLAN KIZLARIMIZ, FİLENİN SULTANLARININ BAŞARISINI KUTLUYORUZ !..

{ಠ,ಠ}

 |)__) 

-”-”-

not: fotoğraf, tvf.org.tr' den alıntıdır.

BİR KELİME = BÎMARHANE

Bîmarhane : 1. Tımarhane, akıl hastahanesi. 2 Hastahane

Bîmar : (Farsça) Hasta.

Kelimenin kökeni :

Farsça bīmārχāne "hastahane" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Farsça bīmār "hasta" sözcüğünden türetilmiştir.

Kelime, Sevgili Buraneros tarafından önerildi. Ancak "bimarhane" TDK sözlüğünde çalışılmadığından, edindiğim bilgiler Osmanlıca sözlük olan "luggat.com" dan alıntılanmıştır. Kelimenin günümüzde işlevselliği kalmayıp, 19. yüzyılda tımarhane olarak değiştirilmiştir. Günümüzde "Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi" şeklinde kullanılmaktadır.

Buraneros' a katkısından dolayı teşekkürlerimle.

 

{ಠ,ಠ}

 |)__) 

-”-”-

not: gif, listelist.com' dan alıntıdır.

BİR KELİME = BAYAĞI

Bayağı : 1. (sıfat) Aşağılık, pespaye.

"Bütün hareketleri adi, kaba ve bayağı idi." - Ömer Seyfettin

2. (sıfat) Basit, adi, amiyane, banal.

"Kardeşimi birdenbire çok bayağı buldum." - Peyami Safa

3. (sıfat) Herhangi bir özelliği. olmayan, sırada, alelade.

4. (zarf) Hemen hemen, adeta

"Bayağı kanacak gibi oldum."

5. (zarf) Gerçekten.

"Bayağı, çocuk gibi sevinirim limonun yarısının durduğuna." - Sait Faik Abasıyanık

6. (zarf) Oldukça, epey.

"Hayır işlemeden geçen günü heder olmuş addederek bayağı canı sıkılır." - Ercüment Ekrem Talu

Birleşik fiil ve birleşik kelime olarak kullanım açıklamaları da aşağıdaki gibidir: 

Bayağı kaçmak : Söz, davranış, giyiniş yakışmamak, uygunsuz olmak.

Bayağı kesir : (isim, matematik) Ondalık olmayan kesir, adi kesir.

"Sekizde üç bir bayağı kesirdir."

bayağı

{ಠ,ಠ}

 |)__) 

-”-”-

not: gif, gifer.com' dan alıntıdır.​

BİR KELİME = BILDIR

Bıldır : (zarf, halk ağzında) Geçen yıl, bir yıl önce.

"Bıldırdan beri tembel, ağır gölgelerin sessizce dolaştığı yolları aceleci şekiller doldurmuş." - Refik Halit Karay

Türkçe bir sözcük olup, Kaşgarlı Mahmut' un Dîvânu Lûgati't-Türk adlı eserinde de geçer diyor kaynaklar. Örnek cümle olarak bir de ekşi sözlükte Fransızca bir kitaptan çeviri yapan kişi, kelimeyi cümlede şu şekilde kullanmış.

"Nerde bıldır yağan karlar şimdi."

(Bu kelime blogger Recep Altun tarafından önerilmiştir. Katkılarından dolayı kendisine teşekkür ederim.)

{ಠ,ಠ}

|)__) 

-”-”-

not: kullanılan görsel buradan alıntıdır.

BİR KELİME = BİGÂNE

Bigâne : (Farsça) 1. (sıfat) Yabancı.

2. (sıfat) İlgisiz.

"Bigâne durmayın bu kadar aşinanıza." - Abdülhak Hamit

Birleşik kelime olarak yazıldığı durumlar da aşağıdaki gibidir:

Bigâne düşmek : Yabancılaşmak.

"Birkaç yabancı dili rahatlıkla konuşurken ana dilini bilmeyen ve bigâne düşmüş dudaklar susmalıdır." - Samiha Ayverdi

{ಠ,ಠ}

|)__) 

-”-”-

not: kullanılan gif buradan alıntıdır.

BİR KELİME = BELÂGAT

Belâgat : (Arapça) 1. (isim)  İyi konuşma, sözle inandırma yeteneği.

      "Gülünç olduğu kadar hazin bir belâgati varmış." - Halit Fahri Ozansoy

 

2. (isim) Söz sanatlarını inceleyen bilgi dalı, retorik.

3. (isim, edebiyat) Konuyu bütün yönleriyle kavrayarak hiçbir yanlış ve eksik anlayışa yer bırakmayan, yorum gerektirmeyen, yapmacıktan uzak, düzgün anlatma sanatı.

      "Hakikati ifade için yazıdan ziyade resmin belâgatine müracaat daha doğru olacak." - Sermet Muhtar Alus

 

4. (isim, mecaz) Bir şeyde gizli olan derin anlam.

 

      Sükûtun belâgati.

{ಠ,ಠ}

|)__) 

-”-”-

 

 

 

not: kullanılan gif buradan alıntıdır.

 

 

 

BİR KELİME = BABAYANİ

Babayani : (sıfat Türkçe baba + Farsça -âne)

Gösterişi ve özentisi olmayan.

"Ben bir yandan meslek icabı, bir yandan da herkesçe sevilip sayılan babayani bir adam olarak öteden beri kadın erkek farkı gözetmem."

 R. N. Güntekin

{ಠ,ಠ}

|)__) 

-”-”-

not:kullanılan gif yandexten alıntıdır.