2 Mayıs 2025 Cuma

BİR KELİME = ARTIK




Artık : 1. (sıfat) İçildikten, yenildikten veya kullanıldıktan sonra geriye kalan.

2. (isim) Bir şeyin harcandıktan veya kullanıldıktan sonra artan bölümü; çıktı.
      
"Dibinde bir yudumluk kararmış çay artığı vardı." - Yusuf Atılgan

3. (sıfat) Daha çok, daha fazla.

4. (zarf) (a'rtık) ► Bundan böyle.

      "Artık onlar en lüks gazino ve barlara gidiyorlar, gecelerini oralarda geçiriyorlardı." - Tarık Buğra

5. (isim, müzik) Büyük ve tam aralıkların yarım ses artmış hâli.

6. (isim, tarih) Geriye kalmış, arkaya kalmış kimse.

      "... Selçuklu Sultanı Kılıç Arslan'ın az fakat disiplinli ordusunun kılıç artığı olmaktan kendilerini kurtaramamışlardı." - Fevzi Samuk

* * * * *

Birleşik Kelime olarak kullanımı :

Artık değer : (isim, ekonomi) İşçinin, iş gücünün karşılığı olarak ödenen değerin üzerinde ürettiği ve işverenin, karşılığını ödemeksizin sahip olduğu ek değer.

      "Marksçı dilin değişken anamalı sadece emekçi ücretlerini dile getirir çünkü sadece emekçi ücretleridir ki artık değer üretir." - Orhan Hançerlioğlu

Artık emek : (isim, ekonomi) İşçinin, ek süre içinde harcadığı ve sonucunda artık değer yarattığı, karşılığı ödenmeyen emek.

Artık göl : (isim, coğrafya) Deniz ve gölün kuruması veya çekilmesi sonucunda oluşmuş yeni göl.

Artık gün : (isim) Artık yıllarda şubat ayına eklenen yirmi dokuzuncu gün.

Artık yıl : (isim) Dört yılda bir gelen 366 günlük yıl; seneikebise.

      1996, 2000, 2004, 2008 gibi dört ile bölünebilen her yıl, artık yıldır.

Eksik artık : (zarf) Elde ne varsa.

Üretim artığı : (isim, ekonomi) Ekonomide üretim fazlalığı.

* * * * *

Kelime Kökeni :

Eski Türkçe art- fiilinden +Ik sonekiyle türetilmiştir. Art- kelimesi ise *ār "arka, sırt" sözcüğünden +It önekiyle türetilmiştir.

Kelimenin kullanıldığı yazılı ilk kaynak :

artuk "artan, arta kalan, fazla (sıfat)" [ Orhun Yazıtları (735) ]
artık "daha çok, bundan fazla (zarf)" [ Meninski, Thesaurus (1680) ]







{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-




not: görsel internetten alıntıdır.​




13 yorum:

  1. " Artık" kelimesi bana değişimi çağrıştırır hep...Bilmiyorum neden böyle :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Annabell merhaba,
      Doğru, "artık..." diye başlayan cümleler böyle bir his uyandırıyor. :T :)

      Sil
  2. Hepsini biliyorum:)

    La Mer'i de:)

    Dinliyorum şu an...

    Teşekkürler Sevgili Momentos:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Buraneros,
      La Mer, ne muhteşem değil mi ama :T :)
      Sevgiler, iyi haftalar diliyorum.

      Sil
  3. 0 dan türkçe öğrenen biri olsaydım aşırı zorlanırdım sanırım eş sesli kelimeler türkçenin en büyük zenginlikleri.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dear Monarosa,
      Bir kelimede bir çok anlam, Türkçe öğrenmeye çalışan yabancıları fena zorluyor, çok haklısın. :T

      Sil
  4. Merhabalar
    Bir müddet bloglara ara vermek zorunda kaldığım için, "Bir Kelime" ziyaretim de haliyle aksadı. Ne kadar çok zengin bir kullanım alanı olan kelime; kaleminize, emeğinize ve gönlünüze sağlıklar dilerim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Bey merhabalar,
      Haklısınız, tedavi, dinlenme, bıkkınlık, ülke gündemi gibi bir sürü sebebimiz var hepimizin. Ben de şu aralar uzaklaşma eğilimindeyim.
      Bu kelime tam bir joker, kullanım alanı çok fazla sizin de belirttiğiniz gibi. Ziyaretiniz ve yorumunuz için çok teşekkür ederim.
      Sağlıklı ve huzurlu günler diliyorum.
      Saygılar,

      Sil
  5. Tek kelime, çok anlam...Dilimizin zenginliği işte böyle tek sayfada okuyunca ortaya çıkıyor ve ne çok anlamı barındırdığını anlayabiliyoruz. Kelime seçiminize bravo sevgili Sezer Hanım.
    Şimdi aklıma geldi, okuduğum üç kitaplı seri kitabın ilk sayfasında, " oyun " kelimesinin anlamları sıralanmıştı. Hakikatten de kelimenin, bir o yana bir bu yana lastik gibi çekiştire çekiştire öyle çok anlamı vardı ki. Tıpkı sizin daha önce paylaştığınız çalmak kelimesi gibi...:)
    Müzik müthiş harikaydı. Keza görselin kelimeye uyumu da...:)
    Emeğiniz dert görmesin. Çok değerli paylaşımınıza teşekkür ediyorum.
    Mutlu akşamlar...❤️

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ah değil mi, bir kelimenin bir çok anlama açılan kapıları, beni daima şaşırtmıştır. :)
      Oyun kelimesini de bir inceleyeyim ben madem :)
      Ne güzel, ne değerli cümleler yazıyorsunuz, mutlu bir mahçubiyetle okuyorum hepsini. :A
      Çok, pek çok teşekkür ederim.
      Sakin ve huzurlu bir akşam biliyorum ben de size. <3

      Sil
    2. Heyecandan yoruma adınızı yazmayı unutmuşum Sevgili Nazlı Hanım :) affola :A

      Sil
    3. Aşk olsun sevgili Sezer Hanım, hiç affedilecek bir durum yok ki. Laf aramızda o heyecanla yorum yazarken kaptırıyorum kendimi, ben de unutuyorum. :)
      Ben sizin çok özel biri olduğunuzu biliyorum. Takılmasın güzel gönlünüz, böyle ufak tefek şeylere. :)
      Sevgi ve mutluluk her daim yanınızda olsun. İyi ki varsınız. ❤️

      Sil
    4. Asıl siz iyi ki varsınız :A çok teşekkür ederim güzel düşüncelerinize. <3

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-


Dikkat Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.

:)

;)

:D

:(

=(

:@

:X

:O

:P

:F

:Y

:A

<3


:T

:H