26 Eylül 2022 Pazartesi

BİR KELİME = IZDIRAP







Izdırap : (Arapça) Acı, üzüntü, sıkıntı, keder.

"Baba dehşet ve ızdırap içinde yakasını gevşetmeye uğraşır." - Ahmet Muhip Dranas



Kelimenin birleşik fiil olarak kullanımı aşağıdaki gibidir : 

Izdırap çekmek : Ağrı ve acı içinde kıvranmak, aşırı derecede üzülmek.







{ಠ,ಠ}
|)__) 
-”-”-




not: gif, gifer.com'dan alıntıdır.



18 yorum:

  1. "Bu ne sevgi ah bu ne ızdırap"

    YanıtlaSil
  2. gif tam uymuş, kimse çekmesin

    YanıtlaSil
  3. Sıkıntılı bir sözcük:) TDK ile Dil Derneği arasında hâlâ yazılışında fikir birliğine varılamamıştır. TDK kâh ıstırap kâh ızdırap olarak değiştirir durur.. Ben Dil Derneğinin önerdiği ıstırap yazılışını tercih ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kaystros Tyrha,
      Ben gençliğimden beri bu kelimeyi (z) ile kullanırım. Bu harfin, acıyı daha net ve sert bir ifade ile vurguladığını düşünüyorum nedense :)
      Teşekkür ederim yorumunuza :F

      Sil
  4. Bende tam Kaystros Tyrha'nın dediğini yazacaktım :) Isdırap mı ızdırap mı? diye :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. SinanGCL,
      Kelimeyi (s) ile kullanırsan ondan sonra gelen harf (t) olacak. Istırap ya da ızdırap. Bu yayınlar TDK destekli gittiği için ben bu şekilde kullandım, ayrıca Kaystros' a yazdığım gibi bu şekilde öğrendiğim için de bana kelimenin bu hali daha oturaklı geliyor. :) :T

      Sil
    2. Kesinlikle katılıyorum :T ızdırap daha iyi :D

      Sil
    3. Izdırap mı, ıstırap mı?
      TDK ızdırap dediği için ben ızdıraptan yanayım. Momentos’un dediği gibi ızdırap şekli ıstırap şeklinden daha fazla vurgu yapar acıya. Acıyı daha belirgin kılar.

      Tabi bunu söylerken Kaystros Tyrha‘nın yazdıklarını göz ardı etmiyorum. TDK kelimenin kullanımında ara ara değişikliğe gitmiştir. Önce ızdırap, sonra ıstırap sonra tekrar ızdırap gibi… Sanırım TDK de tam bir fikir birliğine varmış değil bu konuda. Ama -TDK’ye göre- son şekli ızdıraptır.

      Burada temel sorun Arapçadan aldığımız kelimelerin Latin alfabesine çevrilmesinde ortaya çıkan karmaşadır. Bu konudaki genel kural bellidir aslında. Ama bu kuralın bile aşağıdaki örneklerde görüleceği üzere istisnaları vardır. Kelimeyi sözlüğüne “ıstırap” şekliyle alan Nişanyan Sözlük şöyle bir bilgi verir bize: Arapça ḍād ض sesi Türkçeye önseste genellikle /d/, arases ve sonseste /z/ olarak yansıtılmıştır.
      Bu açıklamaya göre ızdırap şekli daha doğrudur. Çünkü ض sesi arases olarak kullanılmıştır. Ki kelimenin kökünden alıp kullandığımız “darp” kelimesinde ض sesi önses olarak kullanıldığı için “zarp” olmamış, yukarıdaki kurala bağlı olarak dilimize “darp” şekliyle yerleşmiştir.

      Aynı kökten gelen “darp, darbe, muzdarip (mustarip), mızrap” kelimeleriyle “darbımesel, darphane” birleşik kelimeleri de “ızdırap”ı anlamaya katkı yapar diye umuyorum.

      EK BİLGİ:
      Huzur (aynı kökten hazır, hazret), izmihlal, ramazan, kaza, imza, âza, rıza (ve de razı) kelimelerindeki “z” harfinin aslı ḍād ض sesidir. Dalalet, kadı, adale (kas) kelimesindeki “d” sesinin aslı da ḍād ض sesidir.

      Vikipedi bu sesle ilgili olarak aşağıdaki bilgiyi veriyor. İşin zorluğunu anlayın artık.
      Dad sesi Klasik Arapçada dilin, sağ veya sol üst azı dişinin üzerine getirilmesiyle çıkarılan çok kalın "da" ile çok kalın "za" arasında tok, dolgun, kalın bir sestir (Ḋ). Telaffuzu en zor seslerden olan bu ses sadece Arapçada bulunmaktadır. Bu yüzden Araplar, Arapçaya Lisanu’d-Dâd (Dâd Dili) da derler. Modern Arapçada harfin bu klasik ses değeri değişime uğrayarak kaybolmuştur ve yalnızca Kuran'a özgü hale gelmiştir.

      Sil
    4. Bir Edip,
      Yine oldukça detaylandırılmış bir yorum. :) Vikipedi' de bile o sesin yer alması enteresan geldi. Sayfaya bakmadım ama belki ses kaydının da dinlenebileceği bir bölüm de koymuşlardır diye hayal ettim.
      Çok teşekkür ederim, elinize sağlık bu satırlar için.

      Sil
  5. Z harfi duyguyu daha da belirgin hale getiriyor bence de.

    YanıtlaSil
  6. Simyamist hoş geldin,
    Evet, doğru hatırlıyorsun :)
    Çok teşekkür ederim yorumunla katılımına. :F
    (ne güzel bir bloğun var, radyoda tanıtılacaklar listesine yazıyorum hemen.)

    YanıtlaSil
  7. Merhabalar.
    "Izdırap", hiç birimize yabancı olmayan, hala gündemini koruyan ve çok sık kullandığımız bir kelime. Bir Edip'in bilgilendirici yorumunu da okudum, teşekkür ederim.
    Emeğinize ve gönlünüze sağlıklar dilerim.
    Selam ve saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Altun merhaba,
      Evet bu kullanımda olan kelimelerden haklısınız. Izdırapsız günlere inşallah.
      Teşekkür ederim yorumunuzla katılımınıza.
      Saygılar,

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-


Dikkat Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.

:)

;)

:D

:(

=(

:@

:X

:O

:P

:F

:Y

:A

<3


:T

:H