29 Ocak 2025 Çarşamba

BİR KELİME = VARSIL





Varsıl : (sıfat) Parası, malı çok olan, zengin, yoksul karşıtı.

      "Ben de sevdim bu atı ama daha yararlı bir şey lazım insanlara hem de çocuğundan yaşlısına, varsılından yoksuluna." - Ahmet Ümit



Birleşik Kelime :

Varsıl erki : (isim, toplum bilimi) Zenginler iktidarı, zenginlerin yönetimi; bey erki, zengin erki, plütokrasi.



Kelime Kökeni :

"Tanımının, zengin olarak yapıldığı varsıl kelimesinin kökeni Eski Türkçedir. Bazı kaynaklarda varsıl kelimesinin Moğollara ait metinlerde yer aldığı da görülmektedir." 

"Öz Türkçe bir kelime olan varsıl, var sözcüğünden türetilmiştir. "Var", mevcut olmak ve bulunmak anlamına gelirken, varsıl kelimesi zengin demektir. Bu kelime ''yoksul'' kelimesi gibi sonuna yapım eki getirilerek oluşturulmuştur. Varsıl sözcüğü cümle içinde sıfat olarak kullanılır."


Köken konusunda bulabildiklerim bunlardı. Ayrıca bir yerde Farsça olduğuna dair bir yazı okudum ancak doğruluğunu teyit edemedim.





Kelime blogger Tosbağa Günlüğüm' ün yazısından alıntılanmıştır. Teşekkürlerimle,





{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-






not: gif, oncasey.com dan alıntıdır.





22 yorum:

  1. Günaydın Momentoscum :) "Varsıl" bildiğim bir kelime ama edebiyat dışında günlük hayatta pek kullanılmıyor sanki. "Varyemez" kelimesini getiriyor aklıma :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. KuyruksuzKedim,
      Haklısın, edebiyata da yakışan bir kelime :T Tınısı hoşuma gidiyor yoksul/varsıl hoş bir ikili. :)
      Daha sık kullanmayı planlıyorum. :T

      Sil
  2. Kelimeyi biliyorum fakat enfes müzik yine bilmediğim yerden geldi, teşekkürler Momentos:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Buraneros,
      Müzik listem öyle dolu ki, teker teker yayına alıyorum :) Beğenmene sevindim. :T :F

      Sil
  3. Kelimeyi bilmiyordum ama yoksul kelimesiyle kıyaslayınca mantıklı geldi. Bu arada müziğe bayıldım, dinlediklerim arasına kesinlikle eklenmeli:) Teşekkürler:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sude merhaba,
      Kullanılabilir bir kelime, ayrıca Türkçe :T Tüm yayınlara titizlikle seçilmiş müzikler ekliyorum, beğenmenize sevindim. Çok teşekkürler :) :F

      Sil
  4. Kelimeyi örnekle birlikte sunmak daha kalıcı oluyor. Hemen not aldım, teşekkürler!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Konumuz Kitap hoş geldiniz :)
      Evet haklısınız, kullanım konusunda net bir fikir veriyor örnek cümleler. :T Ben de teşekkür ederim.

      Sil
  5. Sanırım eski kitaplarda görmüştüm bu kelimeyi. Anlamı da kolay tahmin edilebilir cinsten. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Duygu Özkan,
      Evet kitaplarda/edebiyatta daha tercih edilen kelimelerden. :T :)

      Sil
  6. Merhabalar.
    Karşılaştığımı hiç hatırlamadığım bu kelimenin anlamını da bilmiyordum açıkçası. Hem de Türkçe bir kelimeymiş. "kelime.com" web sitesi de Arapça bir kelime diyor.

    Eğer "Var" Türkçe bir kelime ise, "Varsıl" da Türkçe bir kelimedir. "Yok" Türkçe kelimesinin sonuna "sul" eki getirilerek fakir anlamında olan yoksul kelimesini türetmişler, o halde "var" kelimesinin sonuna neden "sul" değil de "sıl" ekini getirerek varlıklı, zengin anlamında bu kelimeyi türetmişler?

    Varlık, varlıklı, kelimeleri de zenginliği işaret eden kelimelerdir. Yoksul, kelimesini "varsıl" kelimesinden daha iyi tanıyoruz. Yoksul'u çok kullanıyoruz ama, varsıl'ı örneğin ben hiç kullanmadım, çünkü anlamını bilmiyordum ki, kullanayım. Varsıl'ı bilmediğimiz için hep varlıklı, zengin kelimelerini daha çok kullandık.

    Varsıl kelimesini tanıtarak, kelime haznemize bir kelime daha kazandırdığınız için size müteşekkirim. Kaleminize, emeğinize ve gönlünüze sağlıklar dilerim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Bey merhabalar,
      Açıklama kısmında da yazdığım gibi kimi yerde de Farsça olduğu yazıyor, keza siz de Arapça olduğunu okumuşsunuz. Doğrusu TDK' da hiç bir detay verilmediği için ben de pek itibar etmedim.
      Yoksul - Varsıl daki eklerle ilgili "ünlü sesli harflerin", "düz" ve "yuvarlak" oluşuna göre kullanıldığını söyleyebilirim. Kalın harflerde a harfi ı ya, o harfi u ya dönüşür. İnce harflerde de e harfi i ye, ö harfi de ü ye dönüşür. Bu sebeple var kelimesinin arkasına ı harfi ile sıl eklenmiştir.
      Araştırma yapmama vesile olduğunuz için yorumunuza çok teşekkür ederim.
      Saygılar,

      Sil
  7. Ben dilde sadeleşme kapsamında "zengin"e alternatif üretilmiştir diye düşünüyordum. Eski Türkçe olmasına hem şaşırdım, hem sevindim. Bu kelimeyi, öztürkce sözcüklere uydurukca diyenlere karşı savunmak kolay olacak:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tosbağa Günlüğü,
      Ne ilginç değil mi, zengin kelimesine alternatif değilmiş. :T Ben seviyorum bu kelimeyi ve gerektiği yerde kullanacağım. :)
      Teşekkürler, :F

      Sil
  8. bir öykümde bu kelimeyi kullandığımı hatırlıyorum, kıymetli anımsatman için teşekkürler Momentos, sevgiyle..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Maviye İz Süren,
      Çok iyi :T Kullanmayı hatırlatacağım kendime ben de :)
      Sevgiler :F

      Sil
  9. Ben bir varsılım :) Manifest yaptım Momentos :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaşamdan Yazılar,
      Süpersin! :A Aynen katılıyorum bu manifeste :) yaşasın...

      Sil
  10. Kelimeyi biliyorum. Varsıl yerine zengin kelimesini kullanıyoruz genellikle. Gönlü varsıl olanlara selam olsun. :)
    Müzik her zamanki gibi harikaydı sevgili Sezer Hanım. Gife de uymuş. Parayı savuran beyefendi komik görünüyor. :)
    Teşekkür ediyorum hem müzik hem de kelime için.
    Mutlulukla kalın. ❤️

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Nazlı Hanım,
      Ne güzel bir deyiştir o "gönlü varsıl olanlara selam olsun" deyişi. :A Benden de dolu dolu selam olsun o zaman <3
      Bir kelime öğrenirken görsel ve işitsel sanatlardan da geri kalmıyoruz :) Beğeni ve sıcacık yorumunuz için gönülden sevgiler, teşekkürler.
      :F :F

      Sil
  11. Nişanyan sözlük kelimenin yakın dönemde (1960'tan sonra) türetildiğini söylüyor. Yoksul kelimesiyle benzerlik kurularak yapılmış. Yorumları okurken bin tane şey düşündüm. Varsıl, zengin demekse zenginlik için "varsıllık" gibi bir kelime de olmalı bence. Yoksa da ben türettim şimdi. Hayırlı olsun. Bir de varlıklı kelimesi var tabi zengin yerine kullanılabilecek. Buradan gidersek zenginlik için "varlıklılık" da olabilir. Bunun söylenişi zor.

    Bir de Recep Bey'in sorusuna bir parça cevap vermişsiniz. Verdiğiniz bilgi doğru. Ekleme yapayım sadece. Biz buna Türkçede yaygın ifadesiyle "küçük ünlü uyumu", dil bilgisindeki ifadesiyle "düzlük-yuvarlaklık uyumu" diyoruz. Yani "a - e - ı - i"den sonra yine "a - e - ı - i" gelir, "o - ö - u - ü"den sonra "u - ü" veya "a - e" gelir. İyice kafa karışıklığına neden olmadan gidiyorum. 😂

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir Edip hoş geldiniz,
      "Varsıllık" kulağıma hiç itici gelmedi, kullanılabilir bir durumu var. Ama diğeri, "varlıklılık" sanki yankı yapan bir yerde seslenilmiş duygusu yaratıyor bende :)

      "Düzlük-yuvarlaklık uyumu" hakkında ayrıntı verdiğiniz için teşekkür ederim. Cümledeki açıklamayı okuyunca sanki kafa karışır gibi oluyor ama kelime kullanımlarında oturuyor yerine. Bu açıklamanın burada bulunması da güzel oldu, tekrar teşekkürler. :)

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-


Dikkat Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.

:)

;)

:D

:(

=(

:@

:X

:O

:P

:F

:Y

:A

<3


:T

:H