BİR KELİME

25 Aralık 2024 Çarşamba

BİR KELİME = EFRİZ (FRİZ)






Efriz : (isim, mimarlık, Fransızca) Friz. 

👇

Friz : (Fransızca)
1. (isim) Tavandan inerek sahnenin üst kısmını, sahne boyunca kaplayan kısa, dar perde.

2. (isim, mimarlık) Eski Yunan ve Roma yapılarında taban kirişi ile çatı arasında kalan, üzeri boydan boya kabartmalarla süslü bölüm; efriz.

      "Bu kabartmalardan biri Pergamon Altarı’nın etrafını süsleyen büyük frizin parçasıydı, Zeus’un oğlu Herakles ile bir devin mücadelesini anlatıyordu." - Ahmet Ümit


* * * * * *


Kelimenin Kökeni :

Fransızca frise "mimaride dekoratif şerit" sözcüğünden alıntıdır. Sözcük, Geç Latince frisium veya frigium "'Frigya işi', giyside kenar süslemesi" sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Phrygia, "Frigya, İç batı Anadolu'da bir bölge" özel adından türetilmiştir.




(Friz perdeleri, setlerde teknik ekipmanları gizlemek ve sahne düzenini korumak amacıyla kullanılır.)




{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-





not: Görsel, internetten alıntıdır.






24 yorum:

  1. Çok güzel bir kelime :)
    Difriz geldi aklıma ama alakası yok :D :D

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. SinanGCL,
      Haklısın o kelimelerle bir şekilde bağlantısı vardır ama detayına girmedim artık. Aynı şekilde antifriz ve daha bir çok kelime diller arası etkileşimden kaynaklı benzerliklere sahip. :) :T

      Sil
  2. Ya ne iyi etmişim de bu bloğa rastlamışım diyorum sık sık.
    Uzun lafı sevmem
    Kelimeleri çok severim
    Müziğin kalitelisine düşkünüm
    Yeni bir şey öğrenmek beni mutlu eder

    Ve sen hepsini birden veriyorsun bana 🤗

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Mai <3
      Yazdığın cümlelerle onore oldum, çok teşekkürler. :A :)
      Ben bu cümlelerin katkısıyla daha çok çabalarım emin ol. :)
      Yürekten sevgiler, :F

      Sil
  3. Fransız kökenli olması şaşırttı, sayenizde öğrenmiş olduk, teşekkürler:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. diaryofmeri,
      Gerçekten de kelimelerin dünya üzerindeki yolculuğu, bu dünyada herkesin yaptığından daha fazla, buna emin oldum. :) <3

      Sil
  4. Merhabalar.
    Bu sefer kökeni Fransızca olan bir kelimeyle karşı karşıyayız. Dilimize "efriz" olarak girmiş ama "friz" olarak Türkçeleştirilmiş herhalde. Tren sözcüğü gibi (t ve r)'nin arasında "i" harfine yer verilmediği gibi, friz kelimesinde de (f ve r)'nin arasına "i" harfi girmemiş.
    Anlamına gelince, bilmiyordum. Burada, paylaşımınızda öğrendim tüm detaylarıyla.

    Siz daha iyi bilirsiniz, eskiden pencere perdelerinin üstünde, perde gibi aşağıya doğru uzun olmayan kısa bir pervaz gibi pileli dikilmiş bir kumaş daha eklenirdi ve bu eklenen bölüme ne ad verilirdi bilmiyorum ama, zannedersem Fransızcadan geçen friz bu olmalı herhalde.

    Friz kelimesini pek kullanabileceğimizi sanmamakla birlikte yine de kelime dağarcığımıza koyduk. Ama ilerleyen günler de pek anımsayacağımızı bilmiyorum. Çünkü pek sık ihtiyaç duyup da kullanacağımız bir kelime olmadığını düşünüyorum.

    Yine güzel bir kelime çalışmasıyla bizleri ihya ettiniz. Emeğinize ve gönlünüze sağlıklar diler, teşekkür ederim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Bey hoş geldiniz,
      Bu kelime Fransızca "frise" olarak yazılıyor, Türkçe' ye friz veya efriz olarak kayıt edilmiş. Yani TDK sözlüğüne "efriz" yazdığınızda "friz" açıklaması ile karşılaşıyoruz ve "friz" kelimesini tıkladığınızda da benim sayfaya aldığım açıklamalar yazıyor. Yani her ikisi de doğru kullanım.

      Perde konusunda çok haklısınız, eskiden perde raylarını gizlemek için kartonpiyerler yoktu ve insanlar aynen sizin dediğiniz gibi daha kısa hatta volanlı ve uçlarına da süslü, saçaklı şeritler diker ve göze güzel gözükmesini sağlamaya çalışırlardı. Daha sonra onun yerini ahşap perde rayları aldı ve en son olarak da kartonpiyerler çıktı.

      Şimdi daha çok sinema, tiyatro sahnelerinde geri plandaki tüm teknik malzemeyi, kablo, halat, ışık sistemlerini gizlemek için kullanılmakta bu efriz perdeleri.
      Pek kullanmayız haklısınız ancak ne zaman bir sinema, tiyatro gibi yerlere gitsek, orda mutlaka aklımızdan geçecek bir kelimedir. :)
      Değerli yorumunuz için gönülden teşekkürlerimi sunuyorum.
      Saygılarımla,

      Sil
  5. Vay canına, müzik efsaneydi sevgili Sezer Hanım. Sanatçıyı, sondaki gibi seyirciyle birlikte ben de alkışlıyorum. :)
    Frizi, friz olarak bildim hep, efriz olduğunu şimdi sizden öğreniyorum.
    Ahmet Ümit'ten alıntıladığınız sözler de, benim çok severek okuduğum Kayıp Tanrılar Ülkesi kitabından sanıyorum.
    Hem kelime ve müzik hem de kıymetli paylaşımınıza teşekkür ediyorum.
    Sağlıcakla kalın. ❤️

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Nazlı Hanım,
      Bu eski bir Balkan halk şarkısıdır, ben orijinalini de çok severim. Bu hali caz havasında ki gerçekten dinlemesi çok keyifli, beğenmenize çok mutlu oldum. :A <3
      Haklısınız, sanırım Türkçe kuralına uysun diye başına "e" konulmuş, TDK iki kullanım biçimini onaylıyor. :T
      Örnek cümleyi de, sağolsun TDK yazmış, bazen örnek cümle olmadığında ben aramak zorunda kalıyorum ki, bu sefer işim kolaydı. :)
      Detaylı yorumunuz ve ziyaretinize kalpten teşekkürlerimle <3
      Sevgiler, saygılar...

      Sil
  6. hiç duymadığım bir kelime öğrendim teşekkür ederim arkadaşım mutlu yıllar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Uzmanamator hoş geldiniz,
      Katkı sağladıysam ne mutlu bana :A :F
      Harika bir yıl diliyorum ben de size.

      Sil
  7. Merhabalar.
    Batı müziğine biraz mesafeli duruyorum. Bu Batı müziğini sevmediğim anlamına gelmesin. Kendi Türk müziğimizde bile solo ya da koro şeklinde de olsa, okuyucunun ne dediğini anlayamıyoruz. Oysa, türkü, ya da şarkı okunurken okuyucu sözleri anlaşılabilecek şekilde okumalı. Örneğin sizin paylaştığınız müzikte, sanatçısı gitarı adeta konuşturuyordu. Ancak arada bir hızlı şekilde söylediği şeyleri tam anlayamadım. İşte söylenen şeyleri anlayamadığım zaman, o müzikten hemen uzak duruyorum. Aksi halde gitar ile müziği o kadar güzel icra etmiş ki, ben de takdir ettim.
    Emeğinize ve gönlünüze sağlıklar dilerim. Öykü Gürman ve kardeşinin kendilerince hazırladıkları ana çalgı gitar olan Flamenko tarzı bir müzikle "Evlerinin Önü Boyalı Direk" çalışmasını hala dinlerim. Daha sonraları yaptıkları aynı müzik hiç güzel değildi. İlla o ilk kendilerince amatör bir ruhla icra ettikleri parça çok güzel.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Bey merhabalar,
      Sözlü müziklerde dinlerken sözlerin açık, sarih olmasını istiyor insan, bazen de müziğin ritmi öyle bir hal alıyor ki, sözleri anlamadığımız (başka dilde söylendiği) halde o notalarla insan kalbi hemhal olabiliyor.
      Bu şarkıda arada duyduğunuz seslerin herhangi bir anlamı yok, parçanın o kısmını daha kuvvetlendirmek için anlamsız ama müziğin ritmine uygun sözcükler söylenebilir. MFÖ grubunun, bu yöntemi kullanma konusunda epey örnekleri var. Bir tanesini hemen söyleyeyim, "diday diday day" gibi.
      Gürman kardeşlerin ilk çalışmaları yazdığınız gibi harikaydı ve hepimiz Türk şarkılarının, flamenko gibi söylenebileceğini ve çok da güzel bir duygusu olduğunu görmüştük.
      Müzik bizi iyileştiren, sağaltan bir olduğu için her daim hayatımızda olsun diyorum.
      Teşekkür ederim derin yorumunuz, gözleminiz için.
      Saygılarımla,

      Sil
  8. This is such an interesting explanation of "Efriz" or "Frieze" and its historical and architectural significance! I appreciate how the word's origin is tied to ancient times and its usage in both architecture and stage design. It's fascinating to see how language evolves and carries with it so much history.

    Wishing you a beautiful Christmas www.melodyjacob.com

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Melody Jacob,
      I am very pleased with your interest in words. Since I started publishing words, I have become convinced that the journey of words in the world is much greater than anyone else's in this world, due to the evolution of the words I have encountered. These words are like a magical thing that touches almost every country and every person. Thank you for your comment and visit.

      I wish you a happy and healthy year. :) :F

      Sil
  9. A fascinating explanation of the word "frieze"! I didn't know it had such a rich history and connection to ancient architecture and culture. It’s always interesting to learn how terms evolve over time.

    Wishing you a beautiful Christmas www.melodyjacob.com

    YanıtlaSil
  10. Ne güzel bir yer, geliyorum yeni şeyler öğreniyorum harika müzikler dinliyorum, iyiki varsınız!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Denizin Şarkısı,
      Sizler beğendikçe, daha iyisini ve anlamlısını yapma çabalarım artıyor. :) Çok teşekkür ederim değerli yorum ve ziyaretiniz için :A :F

      Sil
  11. Ne güzel oldu öğrenmem. Yarım bıraktığım arkeoloji kitabını hatırladım bu vesileyle. Nereye koydum acaba🫣

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Narda :)
      O kitabı bulduğunda belki bazı kelime önerilerin de olur değil mi ama.. Çok teşekkürler :F

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-