BİR KELİME

15 Kasım 2021 Pazartesi

BİR KELİME = SUİZAN











Suizan : (isim, Arapça) Kötü san, kuşku.

"Suizan, yanlış karar vermeye sebep olur." 



(Bu kelime, blogger Bir Edip önerisi olarak yayına alınmıştır. Katkısından dolayı teşekkür ederim.)






{ಠ,ಠ}
|)__) 
-”-”-



not: fotoğraflar ​M©MENT©S​ arşivindendir.​




36 yorum:

  1. Hayatıma hoş geldi suizan:)

    Önerene ve size teşekkürler, izan'la bir akrabalıkları var gibi mi acaba, yanılıyor olabilirim elbette:) Müziği henüz bitirmedim ama peşin peşin teşekkür edebilirim Sevgili Momentos.

    Müzik uzmanı kediyi fark etmedim sanmayın:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Buraneros,
      Ne güzel bir kelime değil mi? :)

      İzan ile bir kökdeşlikleri yok baktığım kadarıyla.

      Kediciğim muhteşem, müziği yönetir gibi ama kuşkulu da öte yandan :))
      Teşekkürler.

      Sil
  2. İlkaycığım,
    Bu müziği bir Türk dizisinde kullanmışlardı, ordan hatırlıyorum. Bakarım Harry Potter' a da hemen. Kuşkucu kedi olarak oraya oturttum onu da :)))
    Teşekkür ederim yorumuna.

    YanıtlaSil
  3. En çok duyduğum kelimelerden biri. Suizan kötü bir şey ama insanlar da davranışları ile sebep oluyor. Onlar da dikkat etmeli bence. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. duygu emanet,
      Evet haklısın.. yalnız bazı insanlar da aşırı kuşkucu öyle değil mi? :))

      Sil
  4. Bazı kelimeler.. Yahu resmen Belgin Doruk'un dudaklarından "Sana dair tarifsiz suizanım var Adnan" şeklinde dökülür gibi geliyor insanın dimağına. Yoksa.. bir ben mi böyleyim? :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sadece C.
      Hahahahah inan bana aynı Belgin doruğun sesiyle okudum bu yazdığın cümleyi :))) Alemsin, öte yandan haklısın da :))

      Sil
  5. 'Zan altında kalmak' bunu anımsattı bana. Zan hecesinin önüne sui gelmiş gibi ama sui'de tek başına çok anlamsız geldi bana. Sui ile başlayan başka kelimeler var mıdır diye düşünmeye sevk etti. Bulamadım o ayrı konu :) Natamam, namevcut kelimelerindeki gibi bir sui etkisi aradım yani. Suizan kelimesini daha önce duyduğumu hiç sanmıyorum...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Filmgündemi,
      Aslında doğru yerden bakıp ilişkilendirmişsin. :)) Sonraki yorumda yazmışsın sen zaten sui ile başlayan kelimeler var :)

      Sil
  6. Yorumu yolladıktan sonra google'a baktım. Sui'yle başlayan kelimeler varmış kii :))

    YanıtlaSil
  7. Hiç duymadığım bir kelime ama düşününce "zan" kelimesi çağrışım yapıyor okurken. Filmgündemi'ninkine benzer şeyler geçti aklımdan. "Malfunction" kelimesindeki "mal-" ön eki gibi algıladım "sui-" kısmını. Değişik bir kelime, söylerken çok yabancılaştım kelimeye. Pek seviyorum bu seriyi Momentoscum, iyi ki yazıyorsun <3

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. KuyruksuzKedim,
      Evet zan bize kelimeyi çözmede yardımcı oluyor açıkçası :)
      Ah ne güzel seviyor ve ilgini çekiyorsa çok mutlu oluyorum <3
      Bak oraya orkestrayı kulaklarıyla yöneten bir kedi bile koydum. :)

      Sil
  8. TDK'yi eleştirirek başlamak biraz ayıp olacak ama yine de başlayayım.
    Zan kelimesine karşılık verirken "sanı" dedin madem, neden suizan için "kötü sanı" yerine "kötü san" diyorsun. Üstelik san kelimesi emir anlamını da çağrıştıracak şekliyle dururken ortada.

    Kelime Arapçadan geçmiş. İki kelimeden oluşuyor. Sû, kötü demek. Zan zaten kullanılıyor.
    Bu başlığın altında paylaşılan kelimelerin çoğu Arapça ve Farsça kökenli olduğuna göre istitradî bir bilgi paylaşayım.
    Arapça ve Farsçadan geçen tamlamalarda arada genelde bir ünlü harf bulunur. (i, ı, u, ü) Bu sesler bizdeki isim tamlaması ekleri gibi düşünülebilir. Yani bu dillerden geçen tamlamalardaki kelimeleri ayırmaya çalışırken aradaki ünlüleri atarak ayırmak lazım. Ki yakın zamana kadar TDK bu kelimelerin yazımında araya tire işareti koyuyordu. Artık koymuyor.
    su-i zan -> suizan
    daü's-sıla -> daüssıla
    Servet-i Fünun -> Servetifünun
    ab-ı hayat -> abıhayat
    mecaz-ı mürsel -> mecazımürsel... gibi.

    Asıl kelimemize dönersek, "sû" ile yapılmış, kullandığımız başka kelimeler var: suiedep, suiniyet gibi. Ama iki kelime var ki onları fazlasıyla kullanıyoruz.
    SUİKAST (Kötülük yapmaya veya cana kıymaya kalkışma, teşebbüs etme),
    SUİSTİMAL (Yetki, görev, hak vb.ni kötüye kullanma, kötü ve yersiz kullanma [sū’+isti‘māl “kullanma” ile sū-i isti‘māl])

    Eklemek gerekirse suizan karşılığı olarak hüsnüzan çok yaygın olmasa da kullanılıyor.

    Yukarıdaki cümlelerin birinde geçen "istitradî" nedir diye merak eden olursa onun için de bir açıklama yapayım ve yaygın bir yanlışı düzeltelim. İstitradî, "sırası gelmişken, söz açılmışken, söz arasında, konu ile ilgili olmaksızın, akla gelmişken" demektir. Biz bugün bunun Fransızcadan alınmış şeklini kullanıyoruz daha çok. Ama gelin görün ki onu da doğru kullanamıyoruz. Hani şu herkesin antiparantez diye kullandığı kelime var ya işte o. Doğrusu ne? ANTRPARANTEZ.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir Edip,
      Ben de öncelikle çok yakın zamanda yaşadığım bir kelime şokuyla başlayayım o zaman.

      "Antrparantez"

      Yıllarca bu kelimeyi antiparantez olarak kullandım/k. Öyle ya 3 sessiz harfi bir Fransız vurgusuyla kullanamayan dil hemen yerine sesli harfi ekleyerek kelimeyi yenilemiş. Fransızcada iki kelime olan "entre parenthèses" i, TDK tek kelime olarak kullanıma alıyorsa 3 sessiz harf yanyana nasıl geliyor? Cidden aklımda bir sürü sevimsiz soru oluştu.

      Suizan' a gelirsek evet yazdığınıza katılıyorum, sanı neden san olarak kullanılmış? :/

      Bu yayında TDK ya itimadım biraz sarsıldı diyebilirim. :(
      Verdiğiniz detaylı bilgiler için çok teşekkür ederim.

      Sil
    2. TDK'nin son yıllarda yaptığı ve nereden estiğini hiç anlamadığım saçma sapan kural değişikliklerine aşırı sinirleniyorum. Bir kelimeyi Türkçeleştirmek başka o kelimeyi bozmak başka bence. Bir Edip'in yaptığı açıklama ne kadar doğru ve nasıl da netleştiriyor kelimelerin anlamını! Ben TDK'yi kaale almamak hatta komple görmezden almak istiyorum yaptığı şapka ve tire işareti kullanım değişikliklerden sonra.

      Sil
    3. KuyruksuzKedim,
      Evet değil mi ya, sen şapkaları, işaretleri kaldır ama Fransızca kelimenin tüm sessiz harflerini yan yana kullan.. çok anlamsız! Bunu yazmayı düşünüyorum kurula da beni kaale alırlar mı acaba? :))

      Sil
    4. Ben eleştiri mi yaparım ama TDK'yi tamamen görmezden gelmek gibi bir anlayışa da sıcak bakmıyorum. Bu işte birinin söz sahibi olması lazım. O da şu an için TDK'dir. Ancak gördüğümüz sorunları iletirsek katkı yapmış oluruz.
      Şapka konusunda eski uygulama yanlıştı bana göre. Şimdiki uygulama daha doğru. Yani bu dilde şapka işareti olmak zorunda. Hem Arapça hem Farsçadan bu kadar etkilenmiş bir dilde başka türlüsünü düşünmek mümkün değil. Yazılışı karışan kelimeleri ayırmak için başka çaremiz yok.
      kar - kâr
      katil - kâtil
      hala - hâlâ vb.. ayrımları yapabilmek için buna ihtiyacımız var. İnce okunan kelimeleri konuya dâhil (dahil değil) etmedim bile. 🙂

      Sil
    5. Bir Edip,
      Elbette tamamiyle gözardı edilemez, sözcüklerde danışacak bir mercî gerekli. Eleştirileri, önerileri iletmek gerek. Kendi adıma bunu yapacağım.
      Bu arada siz "eski uygulama yanlıştı" diye yazmışsınız ama şapkalar halâ kullanımda değil benim bildiğim.

      Sil
    6. Bu soru çok kafa karıştırmış olmalı ki TDK bunun için özel cevap bile vermiş.
      https://www.tdk.gov.tr/icerik/sikca-sorulan-sorular/duzeltme-isareti-kaldirildi-mi/

      Nerelerde kullanılır, sorusunun cevabı için de şu bağlantıya bakılabilir.
      https://www.tdk.gov.tr/icerik/yazim-kurallari/duzeltme-isareti/

      Sil
    7. Bir Edip,
      Bağlantılara tıkladım bakıyorum hemen. Sağolun

      Sil
  9. Eskiler çok kullanır bu kelimeyi,
    Tek başına şiir esintisi var gibi, bana mı öyle geliyor:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. GeCe (Gkhn),
      Yok sadece size değil, bana da öyle geliyor :)

      Sil
  10. Merhabalar.
    Suizan:Kötü zan, kuşku. Kötü zan besleme. Karşıtı ise Hüsnüzan'dır. "Ben öyle olmadığını sanıyorum/zannediyorum. Kötü san, ya da kötü zan. Bu kelimeyi bizlerle paylaşarak üzerinde çalışmamızı sağladığınız için kaleminize, emeğinize ve yüreğinize sağlıklar diler, teşekkür ederim. Bu da bize iyi geliyor. Bir Edip ise, söz konusu kelimeyi daha detaylıca, etraflıca ele almış, yorumlarının hepsini okudum. Onun da kalemine, emeğine ve yüreğine sağlıklar dilerim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Altun,
      Hoşgeldiniz, sizin de katılımınız için teşekkür ederim. Hep birlikte çalışmış oluyoruz, ne güzel. :)
      İyi akşamlar,

      Sil
    2. Teşekkür ederim Recep Bey.

      Sil
  11. Her birini kullanmasam da, yaşla ilgili olsa gerek, şu ana kadar her kelimenin anlamını biliyordum. Ama Suizanı bilmiyormuşum:)
    Keyifli seri için teşekkür ediyorum. Sevgiler...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Klio'nun Şarkısı,
      Bizim çocuk zamanımızda kullanılan kelimeleri hatırlıyoruz, sadece bazılarının görüntüsü tanıdık ama anlamı boş olabiliyor bizim için. Benim için de böyleydi açıkçası.
      Beğeni ve yorumuna çok teşekkür ederim. :)
      Sevgiler,

      Sil
  12. Hic duymamisim ben bunu ama nasil desem soylerkenmi tınısı hosuma gitmedi :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. SevKoz,
      Evet tahmin ettim duymamış olabileceğini :)

      Sil
  13. Yorumlar şahane :) Bilmediğim birçok konuyu öğrendim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Filmgündemi,
      İnan ben de öğreniyorum :) bazen şaşkınlığım artıyor ama idare edyorum :) Teşekkürler canım.

      Sil
  14. Bu kelimeyi duydum ama sorsanız doğru bir cevabım olur muydu emin değilim:) Müzik yine harika, kedicik süper orkestra şefi, yorumlar ansiklopedi özeti gibi, bilgilendirici, elinize sağlık:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kaystros Tyrha,
      Kelimeyi işledikten sonra yorumlar başı başına yayın gibi oluyor :)
      Çok teşekkür ederim beğeninize :)

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-