BİR KELİME

6 Mart 2023 Pazartesi

BİR KELİME = RİCAL







Rical : (çokluk, Arapça) 1. (isim, eskimiş) Erkekler.

2. (isim, eskimiş) Yüksek makamlardaki devlet adamları.

"Kendisi II. Abdülhamit devri ricalinden olmakla beraber bu servete hiçbir şey ilâve etmedi." - Yakup Kadri Karaosmanoğlu


Kelimenin etimolojisini incelediğimizde;

Arapça ricāl "erkân, insanlar, özellikle yüksek rütbeli kişiler" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça rcl kökünden gelen racul "insan, adam ('ayakta duran, iki ayak üzerinde yürüyen' anlamında)" 
sözcüğünün çoğuludur. Bu sözcük Arapça ricl "ayak" sözcüğünden türetilmiştir. 





{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-






not: kullanılan gif, gifer.com dan alıntıdır.






22 yorum:

  1. Günaydın Sezer Hanım...
    Bu kelimeyi bilmiyordum. Kelime ve harika müzik için teşekkür ediyorum. Güzel günler diliyorum size.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Nazlı günaydın,
      Duyduğum ama benim de bilmediğim kelimeydi. Yayına zarif yorumunla katkına çok teşekkür ederim.
      İyi bir hafta diliyorum ben de :F

      Sil
  2. Müzik enfes, sabaha çok yakıştı hatta kahve bile çağırdı, teşekkürler:)

    Kelimeyi mutlaka duymuşumdur ama kullanmadığım ve pek kullanılmadığı için bilmiyordum diyebilirim, güzel bir hafta diliyorum Sevgili Momentos...

    Rodrigo'yu dinlemeye devam:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Günaydın Sevgili Buraneros,
      Evet bu sabah çok iyi geldi bu müzik bana da :) ben çayımı içiyordum, 10 gibi kahve ile bir daha dinlerim. :T
      Kelimeyi duyardım ama kullanmadım ve giderek hiç kullanılmadığından ben de unutmuştum.
      Yeni bir hafta umutla başlasın :A

      Sil
  3. Günaydın Momentoscum. Hiç duymamıştım bu kelimeyi. Müziği dinleyeyim :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Günaydın KuyruksuzKediciğim,
      Müzik şifa olsun sana :) <3

      Sil
  4. Gifi izlerken ricalin anlamı ne olabilir diye kafa yorayım dedim ama yaklaşamadım bile. :) Devlet kadınları için üretilmiş bir kelime yoktur diye tahmin ediyorum. Çok teşekkürler :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Filmgündemi,
      Haklısın kelime hiç bir ipucu vermiyor kendine dair. :)
      Umarım bundan sonra kadınları daha çok siyasette göreceğiz :A :F

      Sil
  5. Bak bu kelimeyi hiç duymamıştım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ada Deniz,
      Ben de epey eskilerde duymuştum ama hafızamda yeri yok.

      Sil
  6. Merhabalar Momentos.
    Hazır siz "Rical" kelimesinden konuyu açmışken daha önce ben de bu kelimeyle ilgili blog sayfamda (Kaht-ı Rical) başlıklı bir paylaşımda bulunmuştum. Şimdi bunun üzerine müsaadenizle ek bir paylaşım yapmak istiyorum

    ‘’Kaht’’, ‘’kıtlık, yokluk, kuraklık, vb.’’ anlamlarında kullanılan Arapça bir kelimedir. ‘’Rical’’ ise Arapça ‘’recûl’’ kelimesinin çoğuludur. ‘’Recûl’’ ise yetişmiş, eğitimli insanlar anlamımdadır. ‘’Kaht-ı rical’’; yetişmiş, eğitimli insanlar kıtlığı anlamındadır. Ancak bu deyimin birebir Türkçe karşılığı böyle olsa da bu deyim genellikle devlet yönetiminde kullanılır ve anlamı; ‘’devlet yönetiminde liyakat isteyen alanlarda, kültür, bilgi ve birikimiyle yetişmiş, kalifiye insanın bulunamaması’’ durumunu anlatır… Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat’ta bu iki kelime bir arada ‘’devlet yönetiminde muteber adam kıtlığı" anlamında verilmektedir...

    Fenerle adam arayan filozof Diyojen'in ‘’gerçek adamı’’ aramak için gündüz fener yaktığını herkes bilir. Fenerle ne aradığını soranlara, onların dikkatini çekmiş olmanın hazzıyla; ‘’adam arıyorum, adam!’’ dermiş. Yani demek istemiş ki Diyojen; ‘’Suretâ adam çok (yani, şeklen insana benzeyen çok), fakat sîrette adam yok (yani, ahlaki ve manevi açıdan gerçek insan yok)…"

    II. Abdulhamit Han'da "ah kaht-ı rical" diye çok sızlanmış. Osmanlı İmparatorluğu nasıl çökertildi? Devlet yönetiminde muteber adam kıtlığı yüzünden çökertildi.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaz Blogcu hoş geldiniz,
      Eklediğiniz bilgiler çok değerli. Özellikle Diyojen' den bu anekdot tekrar hatırlattığınız için çok memnun oldum. Her daim aynı sıkıntılar yaşanmakta. "Yetkin Adam" kıtlığında neler yaşanıyor kaç senedir izliyoruz zaten.
      Katkınız için teşekkür ederim.
      Saygılar,

      Sil
    2. "Kaht-ı rical" kavramı hakkında konuşmak isterdim aslında. Ama samimiyetinden şüphe duymasam bile misafir olduğum bir blogda siyaset içerikli yorumlar yazmamak için direniyorum. Sadece şu kadarını söyleyip geçeyim. Bu millet bunu hak ediyor. Hatta fazlasını bile hak ediyor. :((

      Bizim dilimizde kelimeler için eril ve dişil kavramları yok. Arapçada ve pek çok Batı dilinde var. Rical kelimesi insan anlamında eril bir kelime. İlginç. Sanırım Arapçada bu kelimenin dişili yok. Neden?

      Kelimeyle ilgili internette gezinirken karşıma birkaç tez çalışması çıktı. Onları okurken bir paragraf dikkatimi çekti. Özellikle Arapçadan alınan kelimelerde genelde eril olanların dilde kaldığından, dişil kelimelerin pek tutmadığından bahsediyordu. Bunun tam tersi olabilecek örneklerden bahsederken -yani dişilini kullandığımız ama eril olanlarını kullanmadığımız kelimelere örnek verilirken- dile aldığımız kelimeler fazlasıyla ilginç geldi bana: Bakir-bakire, fahiş-fahişe, hamil-hamile, valid-valide. Bugün dilde bu ikililerden sadece "bakire, fahişe, hamile, valide"yi kullanıyor olmamız nedendir? (Sadece "fahiş" hâlâ kullanımda ama onu da dişildeki gibi kötü yola düşmüş erkek anlamıyla kullanmıyoruz. Burada bile erkeği kayıran bir dil mi var, anlamış değilim.)

      Dil, kendi kurallarını kendisi koyuyor elbette. Ama erkek egemen bir dünyada sanırım dil de erkek egemen bir yapıya dönüşüyor farkında olmadan. Nasıl diyor gençler? Kafamda deli sorular... :))

      Sil
  7. Merhabalar Momentos.
    Kadınların özgür olabildiği, kadına saygının olduğu bir yıl olması dileğimle... Kadınlar Gününüz kutlu olsun.
    Recep Altun.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep bey, zarif sözleriniz ve kutlamanız için çok teşekkür ederim. Kadınların gücü ve toplumda yeri konusunda atılımcı bir yıl olması dileğimle.

      Saygılar,

      Sil
  8. Sevgili İlkay,
    Özellikle Arapça ve Farsça kelimelerin köklerinde zenginlik yatıyor. İncelemek bambaşka kapılar açıyor. Yorumunla katılımına çok teşekkür ederim. :) :F

    YanıtlaSil
  9. Bu kelimeyi hiç bilmiyordum, duymamıştım:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. kitapkesfi,
      Sanıyorum artık yeni basım kitaplarda da bu kelime hiç kullanılmıyor. :)

      Sil
  10. Devlet ricali. Bir yerlerden kulağımda kalmış Momentos.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaşamdan Yazılar,
      Güzel, kulağın aşina o zaman..

      Sil
  11. İlk defa duydum teşekkürler :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. aytacrafts,
      Katılımınız ve yorumunuz için teşekkür ederim :) :F

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-